Edizione diplomatico-interpretativa

Versione stampabilePDF version
164v  
aquesta es la razos daqest siruentes
[Q]uant en Bertrans ac faich lo sirve(n)tes
que ditz. Puois als barons enoia elor
Quant En Bertrans ac faich lo sirventes que ditz:
“Puois als barons enoia elor
pesa. Et ac dich al rei felip com perdia d(en) ci(n)c
ducaz los tres. ede giortz la renda el perchaz.
Eco[...] caercins remania en guerra et en ba-
 ra[...] et la terra dangolerma. Ecom frances
e[...]ergoignon auian cambiat honor p(er) cobe-
[...]a. ecom lo reis felips auia anat plaideia(n)
armatz sobre la riba del aiga. Ecom el non
auia uolguda la patz cant fon desarmatz. E
si tost com el fon armatz perdet per uiutat
lardimen ela forza. Eque mal semblaua 
del cor enric loncle de raols del cambrais.
Que desarmartz uolc q(ue) la patz si fezes de ra-
ols son nebot ablos quatre fils nalbert. Ede
pois que fon armatz no(n) uol patz ni co(n)cordi.
Ecom totz reis era aunitz edesonratz pois co-
mensaua adautrerei per terra qa qel reis
li tolgues. Cant el fazia patz ni treua tro la
demanda queil fazia agues co(n)qista ereco-
brat so que fos dreitz erasos. Don li autre rei
lo tenon desiritat. Eper far uergoingna alz
ca(m)panes dels esterlins que foron semenat
entre lor. Perso qeill uolgues son tornar a
la guerra. Tuit li baron de peitieus ede lemo-
zin enforon molt alegre. Que molt erent
trist de la patz. p(er) so que meins neron onrat
ecar tengut per amdos los reis <lo reis> richartz sica(r)-
guet molt dorgoill da questa patz. Ecomen-
set far tortz edesmesuras en la terras del rei
de fransa. Que marcauon ab las terras den
richart. El reis felips uenia areclam ad ai-
cels que auian faita la patz entre lor dos.
En richartz no uolia per lor tort ni dreg far.
Don fon ordenatz per lor uns parlame(n)s on
foron ensems en la marcha de torena ede
beiriu. El reis felips si fetz mains reclams
den richart. Don amdui uengron agrans
paraulas et amalas. Si qen richart lo desme(n)-
ti el clamet uil recrezen esis desfieron esis
partiron mal. Ecant Bertrans de born auzi
queil eront mal partit sifo molt alegres. Et
aisso fon el temps al comensame(n)t destiu. Don
Bertrans fetz aquest siruentes que uos aras
auziretz. Al doutz termini blanc. Del pascor 
uez la estat. Et en aquel sirue(n)tes el pois fort
lo rei felip. Quel degues comensar la gue(r)ra
ab lo rei richart. afuoc et asanc . Edis quell
reis felips uolia mais patz cuns morgues. En
richart ab cui el sapellaua oc enon uolia 
mais guerra que negus dels algais. Queron
qatre fraire gran raubaudor eraubaue(n) eme
pesa” et ac dich al rei Felip com perdia den cinc
ducaz los tres e de Giortz la renda e.l perchaz,
e co[...] Caercins remania en guerra et en bar[...]
et la terra d’Angolerma, e com Frances  
e [...]ergoignon avian cambiat honor per cobe[...]a,
e com lo reis Felips avia anat plaideian
armatz sobre la riba de l’aiga, e com el non
avia volguda la patz cant fon desarmatz e,
si tost com el fon armatz, perdet per viutat
l’ardimen e la forza, e que mal semblava
del cor Enric, l’oncle de Raols del Cambrais,
que desarmartz volc que la patz si fezes de Raols,
son nebot, ab los quatre fils N’Albert e, depois
que fon armatz, non vol patz ni concordi,
e com totz reis era aunitz e desonratz, pois
comensava ad autre rei per terra q'aqel reis
li tolgues, cant el fazia patz ni treva ,tro la
demanda que.il fazia agues conqista e recobrat
so que fos dreitz e rasos, don li autre rei
lo tenon desiritat, e per far vergoingna alz
Campanes dels esterlins que foron semenat
entre lor, per so qe ill volguesson tornar a
la guerra, tuit li baron de Peitieus e de Lemozin
en foron molt alegre, que molt erent
trist de la patz, per so que meins n’eron onrat
e car  tengut per amdos los reis. Lo reis Richartz si carguet molt d’orgoill d'aquesta patz e comenset
far tortz e desmesuras en la terras del rei
de Fransa que marcavon ab las terras d’En
Richart. E.l reis Felips venia a reclam ad aicels
que avian faita la patz entre lor dos,
E.n Richartz no volia per lor tort ni dreg far.
Don fon ordenatz per lor uns parlamens on
foron ensems en la marcha de Torena e de Beiriu.
E.l reis Felips si fetz mains reclams
d’En Richart, don amdui vengron a grans
paraulas et a malas, si q’En Richart lo desmenti
e.l clamet vil recrezen.  E si.s desfieron e si.s
partiron mal. E cant Bertrans de Born auzi
que il eront mal partit, si fo molt alegres. Et
aisso fon el temps al comensament d'estiu. Don
Bertrans fetz aquest sirventes que vos aras
auziretz: “Al doutz termini blanc. del pascor
vez la estat” . Et en aquel sirventes el pois fort
lo rei Felip, qu'el degues comensar la guerra
ab lo rei Richart a fuoc et a sanc, e dis que.ll
reis Felips volia mais patz c’uns morgues,
eN Richart, ab cui el s’apellava Oc- e-No, volia
mais guerra que negus dels Algais, qu’eron
qatre fraire gran raubaudor e raubaven e me-
165r  
nauen ben ab lor mil raubadors acau[...]l.eben
doa milia ape. Eno uiuion dau[...]a rend[...]nida-
utre perchatz.
naven ben ab lor mil raubadors a cav[...]l e ben
doa milia a pe e no vivion d’au[...]a rend[...]ni
d’autre perchatz.