

(L)O reis henrics danglet(er)ra si tenía affis B(er)tran de born de dinz altafort el con batia con sos edificis qe molt li uolia gran mal. Qar el crezia qe tota la gue- rra qel reis ioues sos fillz li auia fata. q(ue) b(er)trans li agues faita far. E p(er)so era ue(n) gutz denan autafort p(er) lui des(er)tar. E lo reis daragon li uenc enlost del rei hen |
Lo reis Henrics d’Angleterra si tenía affis Bertran de Born de dinz Autafort, el combatía con sos edificis qe molt li volia gran mal. Car el crezia qe tota la guerra quel reis ioves sos fills li avia fata, que Bertrans li agues faita far. E perso era vengutz denan Autafort per lui desertar. E lo reis d’Aragon li venc en lost del rei Henric |
ric denan autafort. E qan b(er)trans o saup si fo molt legres qel reisdaragon era en lost. p(er)so qel era sos amics specials. El reis daragon si mandet sos messages dinz lo castel. qen b(er)trans li ma(n)des carn (et) pan e ví. (et) el si len mandet assaz. E p(er)lo mes p(er) qui el li mandet los presenz el lo mandet p(re) gan. qel fezes. si qelfezes los edificis mu dar. e far traire en autra p(er)te. Qe murs era tot rotz on ill ferian. Et el p(er) gran auer del rei henric. el li dis tot lo qen. B(ertran) li avia mandat pregan. El reis henrics si fez me- tere dels edificis plus en aqella p(er)te non saup qel murs era rotz. E fo ades lo murs p(er) terra. e castelpres e. B(ertran) e tota sa genz. E fo menatz al pauaillon del rei henric. e lo reis lo receup mol mal. El reis henrics si li dis. b(er)trans uos auez dit qe anc la mei- tatz de uostre sen no(n) uos bisognet nul te(n)ps. mas sa pehaz qara uos besogna ben. Seigner dis. b(ertran). eles uers qeu dis e dis me be(n) uer tat. El reis dis. Eu crei ben qel uos sia aras faillitz. Seigner dis.b(er).be(n) mesfaillitz. E com dis lo reis. Seigner lo iorn qel ualle(n)z joues reis uostre filz mori. Eu p(er)di lo saber el sen e la conoissenza. El reis qant auzi so qen. B(er). dizia en ploran del fil. ue(n)c li gra(n)z dolors. |
denan Altafort. E quand Bertrans o saup si fo molt legres quel reis d’ Aragon era en lost, perso qel era sos amics specials. El reis d’Aragon si mandet sos messages dinz lo castel, qen Bertrans li mandes carn et pan e vin, et el si l’en mandet assaz. E per lo mes per qui el li mandet los presenz, el lo mandet pregan, qel fezes, si qel fezes los edificis mudar e far traire en autra perte. Qe murs era tot rotz on ill ferian. Et el per gran aver del rei Henric. el li dis tot lo que Bertran li avia mandat pregan. El reis Henrics si fez metere dels edificis plus en aqella perte non saup qel murs era rotz. E fo ades lo murs per terra e castel pres e Bertran e tota sa gens. E fo menatz al pavaillon del rei Henric, e lo reis lo receup mol mal. El rei Henric si li dis: Bertrans vos avez dit qe anc la meitatz de vostre sen non vos bisognet nul tenps, mas sa pehaz qara vos besogna ben. Seigner dis: Bertran, el es vers qeu dis e dis me ben vertat. El reis dis: Eu crei ben qel vos sia aras faillitz. Seigner dis: Bertran ben mes faillitz. E com dis lo reis, Seigner lo iorn qel vallenz ioves reis vostre fils mori, eu perdi lo saber, el sen e la conoissenza. El reis qant auzi so quen Bertran dizia en ploran del fil, venc li granz dolors |
al cor de pietat. (et) alsoillz si qe no se pot tener qe no se pasmes de dolor. E qan re uenc de pasmaison. el ad en b(er)tran e(n)plo ran dis: vosauez ben dreig. et es be razos si uos auez lo sen p(er)dut p(er) lo meu fill. q(ue) uos uolia meillzqe ad home del mo(n)d. Et eu p(er) amor de lui uos quit la p(er)sona elauer. el uostre castel. cuos ren la mia amor. ela mia gratia. E uoz don ci(n)c cenz marcs darzen p(er) los danz qe uosauez re cebutz. En b(ertran) sili cazi als pes referenli gratias (et) m(er)ces. El reis co(n) tota la soa ost sen anet. E. b(ertran) qan saup qel res darago(n) li auia faita si larda si fo molt iratz. co(n) lo rei an sos. E si saubia co(n) el era ue(n)gutz al rei henric esser soldadiers logaditz. E saubia co(n) lo reis darago(n) era uengutz de paubra gen(er)acion. de carlades. dun castel qin ha nom carlat. qes en rosergue. en la terra del comte de rodes. Enpeire de carlatqeraseigner del castel. p(er) ualor (et) p(er) proesa si tolc p(er) muiller la comtessa de millan. qera caseguda en erectat. E si nac un fill qui fo ualenzepros. e co(n) qis lo co(n)tat de penssa. Etussosfillz si conqis lo comtat de barsalona. qac nom Raymonzberengiers. lo qal co(n)qis |
al cor de pietat, et al soillz si qe no se pot tener qe no se pasmes de dolor. E qan revenc de pasmaison, el ad en Bertran en ploran dis: vos aves ben dreig, et es ben razos si vos avez lo sen perdut per meu fill, que vos volia meillz qe ad home del mond. Et eu per amor de lui vos quit la persona el aver el vostre castel, cuos ren la mia amor e la mia gratia. E voz don cinc cenz marcs d’argent per los danz qe vos avez recebutz. En Bertran sili cazi als pes referenli gratias et merces. El reis con tota la soa ost s’en andet. E Bertran qan saup qel res d’Aragon li avia faita si larda si fo molt iratz con lo rei an sos. E si saubia con el era vengutz al rei Henric esser soldadier logaditz. E si saubia con lo reis d’Aragon era vengutz de paubra generacion de Carlades , d’un castel quin ha nom Carlat, qes en Rosergue, en la terra del comte de Rodes. Empeire de Carlat qera seigner del castel, per valor et per proesa si tolc per muiller la comtessa de Millan qera caseguda en erectat. E si nac un fill qui fo valenz e pros, e conqis lo contat de Penssa e tus sos fills si conqis lo comtat de Barsalona qac nom Raymonz Berengiers, lo qal conqis |