Edizione diplomatico-interpretativa

Versione stampabilePDF version
68r  
[]A b(er)trans ac faich lo sirue(n)tes
pos als baros enoia elor pesa.
Et ac dich al rei phelip com p(er)dia de
cincs ducatz los tres. e degiort la renda
el p(er)catz e com caersis remania en gerra
(et) en barata.e la terra dengolmesa.e con
frances e borgognon auion canbiada
honor p(er)co bezesa.e com lo reis phelips a
uia anat plaideiar sobre la riba de laiga.
e comel non auia uolguda la paz qan[era]de
sarmatz. e tan tost co(n) fo armatz el p(er)det
la u(er)tut lardime(n) ela forsa. eqel mal sem
blaua lo cont henric loncle den raols de
[.]a Bertrans ac faich lo sirventes
 “Pos als baros enoia e lor pesa”
 et ac dich al rei Phelip com perdia
de cincs ducatz los tres e de Giort la renda
e·l  percatz, e com Caersis remania en gerra
et en barata e la terra d’Engolmesa, e con
Frances e Borgognon avion canbiada
honor per cobezesa, e com lo reis Phelips
avia anat plaideiar sobre la riba de l’aiga,
e com el non avia volguda la paz quan era
desarmatz, e tan tost con fo armatz, el perdet
la vertut, l’ardimen e la forsa, e qe·l mal semblava
lo cont Henric, l’oncle d’En Raols de
68v  
canbrais. qui desarmatz uolc qe la paz
se fezes.den raols son nebot. co(n) los quatres
 fillz nalb(er)t.(et) despois qe fo armatz no uolc
paz ni co(n)cordi. E co(m)totz reis era auniz e des honratz.pos come(n)sa ad autre rei. p(er) t(er)ra qe
aqel reis li torgues qant el fazia paz ni
treua tro lademanda qeil fazia agues co(n) qista.erecobrat so qes sos drezera zos. do(n)
lautre rei lo teno(n) deserat. E p(er) far u(er)gog(na)
als ca(m)panes dels est(er) li(n)s qi foron seme
nat entre lor.p(er) so qeill uolguesson tor
nar ala guerra. tuit li baron de piteu e
de le mozin en foron molt alegre. qe molt
eran trist de la paz.p(er) so qarmenz neron
honrat e car te(n)gut.p(er) am dos los reis.Lo
reis richartz si creisset molt dorgoill da
qesta paz. ecome(n)sset far tortz (et) desmesu
ras en las terras del rei defransa.qe mar
cauan co(n) las terras den richart. El reis
phelips uenia areclam qui auian faicha
la paz entre lor dos. En richartz no(n) uolia
p(er) lor tort ni dreg far.Don fo ordenatz p(er)
lor uns parlame(n)z o(n) forn ensemble en la
marcha de torene e de briu. El rei phelip(s)
si fez mantz reclams den richart. do(n) am
dui ue(n)gron agranz paraulas malas.
siqen richartz lo desme(n)ti elo clama uil.
Canbrais, qui desarmatz volc qe la paz
se fezes d’En Raols, son nebot, con los quatres
fillz N’Albert et, despois qe fo armatz, no volc
paz ni concordi, e com totz reis era auniz e deshonratz,
pos comensa ad autre rei per terra qe
aqel reis li morgue, qant el fazia paz ni treva,
tro la demanda qe·il fazia agues conqista
e recobrat so q'es fos drez e razos, don
l’autre rei lo tenon deserat, e per far vergogna
als Campanes  dels esterlins qi foron semenat
entre lor, per so qe ill volguesson tornar
a la guerra, tuit li baron de Piteu e
de Lemozin en foron molt alegre, qe molt
eran trist de la paz, per so qar menz n’eron
honrat e car tengut per amdos los reis.  
Lo reis Richartz si creisset molt d’orgoill d'aqesta
paz e comensset far tortz et desmesuras
en las terras del rei de Fransa qe marcavan
con las terras d’En Richart. E.l reis
Phelips venia a reclam qui avian faicha
la paz entre lor dos, En Richartz non volia
per lor tort ni dreg far. Don fo ordenatz per
lor uns parlamenz on forn ensemble en la
marcha de Torene e de Briu. E.l rei Phelips
si fez mantz reclams d’En Richart, don amdui
vengron a granz paraulas malas,
si q’En Richartz lo desmenti e lo clama vil
69r  
erecrezenz. E si se desfizeron (et) si se partiron
mal. Eqan b(er)trans de born auzi qeill eron
mal partit si fo molt alegres. Et aisso si
fezel te(m)ps al come(n)sar destat. don b(er)trans
si fez aqest sirue(n)tes qe uos aras auzirez.
Al dolz nou t(er)mini blanc. Et enaqel sir
ue(n)tes el poins fort lo rei phelip qel de
gues come(n)sar la guerra co(n) lo rei richart
a fuoc (et) sanc. E dis qel reis phelips uolia
mais paz qus monges. E richartz co(n) cui
sa pellaua oc e no.uolia mais guerra. qe
negus dels algais. Qeran qatre fraire.
gran raubador (et) prezador. emenauan
ben co(n) lor mils raubadors acaual. ebe(n) doz
emils ape. E no uiuian dautra re(n)da ni
dautre p(er)caz. 
e recrezenz. E si se desfizeron et si se partiron
mal. E qan Bertrans de Born auzi qe ill eron
mal partit, si fo molt allegre et aisso si
fez el  temps al comensar d’estat. Don Bertrans
si fez aqest sirventes qe vos aras auzirez:
“Al dolz nou termini blanc”, et en aqel sirventes,
el poins fort lo rei Phelip q'el degues
comensar la guerra con lo rei Richart
a fuoc et sanc, e dis qe.l reis Phelips volia
mais paz q’us monges e Richartz con cui
s’apellava Oc-e-No, volia mas guerra
 qe negus dels Algais, q’eran qatre fraire
gran raubador et prezador e menavan
ben con lor mils raubadors a caval e ben doze
mils a pe e no vivian d’autra renda ni
d’autre percaz.