Cantigas d’amigo
Cantigas d'amor
Cantigas d'escarnho e de maldizer
Tenzoni
30,4
Mss.: B 1300, V 904.
Cantiga de refran; tre coblas singulars (rima b unissonans) di sette versi.
Schema metrico: a8 a8 a8 b8 b8 c8 C8 (21:1).
Edizioni: Lapa 99; Lopes 426; Pagani 8; Machado 1248; Braga 904.
A un corretor a que vi
vender panos, que conhoci,
con penas veiras, diss' assi:
- Da molher son de Don Foan.
E disse-m' el: - Venden quant' an, 5
el e aquesta sa molher:
an-no mester, an-no mester!
E diss' eu: - Ficará en cós
sen estes panos de vergrós;
mais por que os tragedes vós 10
a vender e par seu talan?
E disse-m' el: - Sei eu, de pran,
per ela, quanto vos disser:
an-no mester, an-no mester!
E diss' eu: - Grav' é de creer 15
que eles, con mêngua d' aver,
manden taes panos vender,
por quan pouco por eles dan.
E disso-m' el: - Per com' estan,
el e aquesta sa molher, 20
an-no mester, an-no mester!
30,3
Mss.: B 1302, V 907.
Cantiga de meestria; due coblas singulars di sette versi.
.
Schema metrico: a10 b10 b10 a10 c10 c10 a10 (161:20).
Edizioni: Pagani 11; Lapa 102; Lopes 429; Machado 1251; Braga 907.
A molher d' Alvar Rrodriguiz tomou
tal queixume, quando ss' el foy d' aquen
et a leixou, que, por mal nen por ben,
des que veo, nunca ss' a el chegou
nen quer chegar, se d' el certa non he, 5
iurando-lhe ante que, a boa fe,
non-na er leixe, como a leyxou.
E o cativo, per poder que á,
non-na pode d' esta seyta partir
nen per meaças nen pela ferir; 10
ela poren nehuna rren non dá;
mays, se a quer d' esta sanha tyrar,
a bona fe lhe conven a iurar
que a non leixe en nehun tenpo iá.
30,5
Mss.: B 779, V 362.
Cantiga de refran; tre coblas singulars di sei versi.
Schema metrico: a10 b10 b10 a10 C10 C10 (160:37).
Edizioni: Pagani 7; Amigo 197; Cohen, p. 252; Machado 724; Braga 362; Cidade, Poesia medieval, p. 64.
"A voss' amig', amiga, qual prol tem
servir-vos senpre muy de coraçom,
sen bem que aia de vos, se mal non?"
"E com', amiga, non ten el por bem
entender de mj que lhy conssent' eu 5
de me servir e se chamar por meu?"
"Que prol ten el ou que talan lhe dá
de vos servir e amar mais que al,
sen ben que aia de vos, se non mal?"
"Et non ten el, amiga, que ben ha 10
entender de mj que lhy conssent' eu
de me servir e se chamar por meu?"
"A Deus, amiga, que nos ceos sé,
pero sey ben que me ten en poder,
non o servirey se non por ben fazer?" 15
"E com' amiga, e ten el que pouqu' é
entender de mjn que lhy conssent' eu
de me servir e se chamar por meu?"
30,1
Mss.: B 1317, V 922.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi.
Schema metrico: a10' b10' b10' a10' c10 c10 c10' (161:191).
Edizioni: Lapa 116; Lopes 443; Pagani 26; Machado 1266; Braga 922; Torres, Poesia trovadoresca, p.302; Arias, Poesia obscena, 12.
Álvar Rodríguiz dá preço d' esforço
a est' infante mouro pastorinho
e diz que, pero parece meninho,
que parar-se quer a tod' alvoroço;
e maestr' Ali, que vejas prazer, 5
d' Álvar Rodríguiz punha de saber
se fode já este mouro tan moço.
Diz que, per manhas e per seu sembrante,
sab' el do mouro que om' é comprido
e pera parar-se a tod' arroído; 10
e que sabe que tal é seu talante;
e maestr' Ali, que moiras en fé,
d' Álvar Rodríguiz sab' ora como é
e se fode já este mour' infante.
El diz do mouro que sabe que teno 15
seu coraçon en se parar a feito,
por que o cria e lhi sab' o geito,
pero parece de corpo pequeno;
e maestr' Ali sab' i ora ben
d' Álvar Rodríguiz, poi-lo assi ten, 20
se fode já este mouro tan neno.
30,2
Mss.: B 1301, V 906.
Cantiga de refran; due coblas unissonans di sei versi.
Schema metrico: a10 a10 a10 b10 a10 B10 (13:15).
Edizioni: Lapa 101; Lopes 428; Pagani 10; Machado 1250; Braga 906.
Álvar Rodríguiz vej' eu agravar
por que se sent' aqui menguad' andar
e ten que lh' ia melhor alen mar
que lhe vai aqui, u naceu e criou;
e por esto diz que se quer tornar 5
u, gran temp' á, serviu e afanou.
Ten el que faz dereit' en se queixar,
pois lhe non val servir e afanar,
nen pod' aqui conselho percalçar
com' alen mar, per servir, percalçou; 10
poren quer-s' ir a seu tempo passar
u, gran temp' á, serviu e afanou.
30,6
Mss.: B 1310, V 915.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi cui segue una fiinda di quattro vv. modellata sulla terza strofe.
Schema metrico: a10' b10 b10 a10' c10 c10 a10' (161:133).
Fiinda: d7' d3' c5 a10'.
Edizioni: Lopes 437; Lapa 110; Pagani 19; Machado 1259; Braga 915; Torres, Poesia trovadoresca, p. 299.
Bispo, senhor, eu dou a Deus bom grado
porque vos vej' em privança entrar
del-Rei, a que praz d' haverdes logar
no seu conselho mais d' outro prelado;
e porque eu do vosso talam sei 5
qual prol da vossa privança terrei
rogo eu a Deus que sejades privado
do prebendo e de quant' al havedes:
fazede sempre quant' al Rei prouguer,
pois que vos el por privad' assi quer; 10
e pois que vós altos feitos sabedes
e quant' em sis' e en conselho jaz,
varom, senhor, pois desto al rei praz,
fio per Deus que privado seredes
per este Papa, quem duvidaria 15
que nom tiredes gram prol e gram bem
quand' el souber que, pelo vosso sem,
el-Rei de vós mais d' outro varom fia;
e pois vos el-Rei aqueste logar dá,
bispo, senhor, u outra rem nom há, 20
vós seredes privado todavia
deste vosso benefício,
com ofício,
quem duvidará
que vo- l' esalcem em outra contia? 25
30,7
Mss.: B 1324, V 930.
Cantiga de meestria; tre coblas unissonans di sette versi (rima c singulars).
Schema metrico: a10 b10 b10 a10 c10 c10 a10 (161:21).
Edizioni: Lapa 123; Lopes 450; Pagani 33; Machado 1273; Braga 930; Alvar/Beltrán, Antología, 201.
Com' avẽeo a Merlin de morrer
per seu gran saber, que el foi mostrar
a tal molher, que o soub' enganar,
per essa guisa se foi cofonder
Martin Vásquez, per quanto lh' eu oí 5
que o ten mort' ũa molher assi,
a que mostrou por seu mal seu saber.
E tal coita diz que lhe faz sofrer
no coraçon, que se quer afogar,
nen er pode, u a non vir, durar 10
e, u torna d' i, o faz esmorecer;
e, per saber que lh' el mostrou, o ten
tan coitado, que a morrer conven
de mort' estrãia, que á padecer.
E, o que lh' é mais grave de teer, 15
per aquelo que lh' el foi ensinar,
con que sabe que o pod' ensarrar
en tal logar u conven d' atender
atal morte de qual morreu Merlin,
u dará vozes, fazendo sa fin, 20
ca non pod' el tal mort' estraecer.
30,14
Mss.: B 1300bis, V 905.
Cantiga de meestria; tre coblas unissonans di sei versi (rima b singulars).
Schema metrico: a10' b10 b10 c10 c10 a10' (189:17).
Edizioni: Lapa 100; Lopes 427; Pagani 9; Machado 1249; Braga 905.
Dũa gran vinha que ten en Valada
Álvar Rodríguiz non pod' aver prol,
vedes por que: ca el non cura sol
de a querer per seu tempo cavar;
e a mais dela jaz por adubar, 5
pero que ten a mourisca podada.
El entende que a ten adubada,
pois lha podaron, e ten sen razon:
ca tan menguado ficou o torçom
que a cepa non pode ben deitar, 10
ca en tal tempo a mandou podar
que sempr' ela lhe ficou decepada.
Se enton de cabo non for rechantada,
nen un proveito non pod' end' aver,
ca per ali per u a fez reer, 15
já end' o nembr' está pera secar;
e mais valria já pera queimar
que de jazer, como jaz, mal parada.
30,9
Mss.: B 1313, V 918.
Cantiga de refran; tre coblas singulars di sei versi (b II = a III).
Schema metrico: a10 b10 b10 a10 C10 C10 (160:38).
Edizioni: Lapa 113; Lopes 440; Pagani 22; Machado 1262; Braga 918.
Diss' oj' el-Rei: - Pois Don Foão mais val
seendo pobre (o gran ben fazer
que lh' eu fiz sempre o faz ensandecer),
se m' el ben quer, meus amigos, en tal
que me queira já mal, mal lhi farei 5
padecer, e desensandecê-l'-ei.
Pois en pobreza non sal de seu sen,
e o ben fazer o torna sandeu,
por padecer o que non padeceu,
pero, amigos, diz que me quer ben, 10
que me queira já mal, mal lhi farei
padecer, e desensandecê-l'-ei.
Pois lhi Deus atal ventura deu
que en pobreza todo seu sen á
e con ben fazer sandice lhi dá, 15
pero m' el quer ben e se ten por meu,
que me queira já mal, mal lhi farei
padecer, e desensandecê-l'-ei.
30,8
Mss.: B 1307, V 912.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sei versi.
Schema metrico: a7' a7' a7' b7' a7' b7' (13:65).
Edizioni: Lapa 107; Lopes 434; Pagani 16; Machado 1256; Braga 912.
Disse-m' oj' assi un ome:
- Vai-se daqui un ricome.
Dixi-lh' eu: - Per com' el come!
Pois que m' eu fiqu' en Lisboa,
já que se vai o ricome, 5
varon, vaa-s' en ora boa.
E disse-m' el: - Per Leirẽa,
se vai caminho de Sẽa.
Dixi-lh' eu: Per com' el cea!
Pois eu fiqu' en Stremadura; 10
se vai caminho de Sẽa.
el, vaa-s' en boa ventura.
Disse-m' el: - Este caminho
se vai d' antre Doir' e Minho.
Dix' eu: - Pois bevo bon vinho 15
aqui, u cômio e non conto,
se vai a antre Doir' e Minho,
senher, vaa-s' en bon ponto.
30,10
Mss.: B 1319, V 924.
Cantiga de refran; tre coblas unissonans di sette versi (rima b singulars).
Schema metrico: a10' b10' b10' c10 c10 A10' (161:192).
Edizioni: Lapa 118; Lopes 445; Pagani 28; Machado 1268; Braga 924.
Dizen, senhor, que un vosso parente
vos ven fazer de seus serviços conta
e dizer-vos, en maneira de fronta,
que vos serviu come leal servente;
e se vos el aquesto ven frontar, 5
certa reposta lhi devedes dar,
u disser que vos serviu lealmente.
Ca, se vos el quer fazer entendente
que vos serviu sen outra encoberta,
per sa conta, que ven poer por certa, 10
en tal razon, aquant' é meu ciente,
certa resposta deve a levar
de vós, senhor, pois non é de negar,
u disser que vos serviu lealmente.
E pois el cuida fazer-vos creente 15
que vos serviu come ome de parage,
non compre aqui resposta per message;
mais vós, senhor, con ledo contenente,
lhi devedes i logo a tornar
certa resposta, sen já mais coidar, 20
u disser que vos serviu lealmente.
30,12
Mss.: B 624, V 225.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi (rima a unissonans) cui segue una fiinda di tre vv. modellata sulla terza strofe.
Schema metrico: a10 b10 b10 a10 c10 c10 a10 (161:22).
Fiinda: c10 c10 a10.
Edizioni: Pagani 6; Amor 113; Machado 587; Braga 225.
Do que ben serve senpr' oí dizer
que ben pede: mays digo-vos de mi,
pero que eu, gram tenp' á, ben servi
huna dona que me tem en poder,
que nom tenho que, per meu ben servir, 5
eu razon ei de lhi, por en, pidir
o maior bem dos que Deus quis fazer.
Ben entend' eu que logar deve aver
o que ben serve de pidir, por en,
bem com razon, mays est' é tan gram ben 10
que lhi non pod' outro ben par seer,
poys d' eu ben servir huna dona tal
por lhi pedir ben que tan muyto val
sol non-no dev' en coraçon poer.
E, meus amigos, quen ben cousecer 15
o mui gram ben que Nostro Senhor deu
a esta dona, ben certo sei eu,
se ouver sen, que ben pode entender
que, per servir, quantos no mundo son
non deven sol poner en coraçon 20
que pedir possa en tal ben caber.
Por end' a min conven, querend' ou non,
de servir ben, sen avendo razon
que, per servir, sia ben d' atender.
30,13
Mss.: B 1318, V 923.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi.
Schema metrico: a10' b10 b10 a10' c10 c10 a10' (161:134).
Edizioni: Lapa 117; Lopes 444; Pagani 27; Machado 1267; Braga 923; Arias, Poesía obscena, 13.
Do que eu quígi, per sabedoria,
d' Álvar Rodríguiz seer sabedor
e dest' infante mouro mui pastor,
já end' eu sei quanto saber queria
per maestr' Ali, de que aprendi 5
que lhi diss' Álvar Rodríguiz assi:
que já tempo á que o mouro fodia.
Com' el guardou de frio e de fome
este mouro, poi-lo ten en poder,
mai-lo devera guardar de foder, 10
pois con el sempre alberga e come;
ca maestr' Ali jura per sa fé
que já d' Álvar Rodríguiz certo é
que fod' o mouro como fod' outr' ome.
Alá guarde toda prol en seu seo 15
Álvar Rodríguiz, que pôs en tomar
daqueste mouro, que non quis guardar
de seu foder, a que tan moço veo;
ca maestr' Ali diz que dias á
que sabe d' Álvar Rodríguiz que já 20
fod' este mouro a caralho cheo.
30,11
Mss.: B 1311, V 916.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi.
Schema metrico: a10' b10 b10 a10' c10' c10' a10' (161:182).
Edizioni: Lapa 111; Lopes 438; Pagani 20; Machado 1260; Braga 916; Torres, Poesia trovadoresca, pp. 300-301.
Donzela, quen quer que poser femença
en qual vós sodes e de que logar,
e no parecer que vos Deus quis dar,
entender pode, quant' é mia creença,
que, pois vos queren juntar casamento, 5
non pod' aver i nen un partimento
se non se for per vossa negrigença.
E quen ben vir o vosso contenente
e as feituras e o parecer
que vós avedes, ben pod' entender 10
en tod' aquesto, quant' é meu ciente,
que, ben ali u vós casar queredes,
non se partirá que i non casedes
se non per seerdes vós i negrigente;
Ca sei eu outra non de tal doairo 15
nen de tal logar come vós, de pran,
con aguça que tomou de talan
de casar cedo, non ouv' i contrairo;
poren vos compre, se casar cuidades,
de negrigente que sodes, sejades 20
mui aguçosa, sen outro desvairo.
30,15
Mss.: B 1303, V 908.
Cantiga de meestria; tre coblas unissonans di sette versi.
Schema metrico: a8 b8 b8 a8 c8 c8 a8 (161:242).
Edizioni: Lapa 103; Lopes 430; Pagani 12; Machado 1252; Braga 908.
En preito que Don Foan á
con un meestre, á gran caston;
e o meestre pressopon
o de que o dereit' está
tan contrairo, per quant' eu vi, 5
que, se lh' outren non acorr' i,
o meestre dequeerá.
Mais, se decae, quen será
que já dereito nen razon
for demandar nen defenson 10
en tal meestre, que non dá
en seu feit' ajuda de si,
mais levará, per quant' oí,
quen lh' o dereito sosterrá?
Ca o meestre entende já, 15
se decaer, que lh' é cajon
antr' os que leterados son,
onde vergonha prenderá
d' errar seu dereito assi;
e quen esto vir, des ali, 20
por mal andante o terrá.
30,16
Mss.: B 1320, V 925.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi cui segue una fiinda di tre vv. modellata sulla terza strofe.
Schema metrico: I, III: a10 b10 b10 a10 c10 c10 a10 (161:23);
II: a10' b10 b10 a10' c10 c10 a10' (161:135).
Fiinda: c10 c10 a10.
Edizioni: Lapa 119; Lopes 446; Pagani 29; Machado 1269; Braga 925; Torres, Poesia trovadoresca, pp. 303-304; Arias, Poesía obscena, 44.
En tal perfia qual eu nunca vi,
vi eu Don Foan con sa madr' estar;
e, por que os vi ambos perfiar,
cheguei-m' a el e dixi-lhi logu' i:
- Vencede-vos a quanto vos disser, 5
ca perfiardes non vos é mester
con vossa madr'-e perfiar assi!
E disse-m' el: - Sempr' esto ouvemos d' uso,
eu e mia madre, en nosso solaz:
de perfiarmos eno que nos praz; 10
e quando m' eu de perfiar escuso,
assanha-se e diz-m' o que vos direi:
- Se non perfias, eu te mal direi,
que sejas sempre maldito e confuso.
E dix' eu: - Senhor, non vos está ben 15
de perfiardes, mais está-vos mal,
con vossa madre. Diss' el: - Non mi cal,
poi-lo ela por sa prol ten;
ca se lh' eu dig': - Al tenho de fazer,
por ben ou mal tanto m' á de dizer, 20
ca, ẽna cima, perfiar me conven.
E parávoas non an de falecer;
mais tanto avemos de noite a seer,
que é meiada ou mui preto en.
30,17
Mss.: B 623, V 224.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi (d I = a II; d II = a III).
Schema metrico: a10 b10 b10 a10 c10 c10 d10 (167:1).
Edizioni: Pagani 5; Amor 112; Machado 586; Braga 224.
Estrãya vida viv' og' eu, senhor,
das que viven quantos no mundo som:
como viver pesand' a vos et non
aver eu iá d' outra cousa sabor,
se non da morte, (por partyr, per hy, 5
pesar a vos et muy gram mal a min)
e fazer-me Deus, morrendo, vyver.
En tal vida, qual mh-oides dizer
viv' eu, senhor, fazend' a vos pesar
e mal a min e non me quer Deus dar 10
de o partir nen hun sen nen poder
et pero, senhor, grand' é meu mal,
vedes o que mh-é mays grave que al:
o pesar he que vos tomades en.
Ond' a min, senhor, quanto mal m' en ven! 15
(podendo Deus tod' este mal partir
per mha morte, que non quer consentir,
por que sabe que mays morto me ten
per vyver eu, poys a vos pesar he).
Quanto mal, senhor, per boa ffe, 20
ha en tal vida, dizer non-no sei!
30,34
Mss.: B 1304, V 909.
Cantiga de refran; tre coblas singulars di sei versi.
Schema metrico: a10 a10 b10 c10 c10 B10 (52:1).
Edizioni: Lapa 104; Pagani 13; Braga 909; Lopes 431; Machado 1253; Arias, Poesía obscena, 7.
Un cavaleiro me diss’en baldon que me queria poner eiceiçon mui agravada, come home cruu, e dixi lh’enton como vos direi: “ Se mi a poserdes, tal vo-la porrei que a sençades ben atá o cuu!” E diss’o m’ el: “eiceiçon tenh’eu iá tal que vos ponha, que vos custará mais que quanto val aqueste meu muu” e dixi lh’eu: “Poi-lo non tenh’en al, se mi a poserdes, porrei vo-la tal que a sençades <ben> atá o cuu!” “Tal eiceiçon vos tenh’eu de poner” diss’el a me: « per que do voss’aver vos custe tanto que fiquedes nuu. E dixi lh’eu: “ Coraçon de judeu, Se mi a poserderses, tal vos porrei eu que a sençades ben atá o cuu!” |
I. Un cavaliere mi disse con disprezzo, che desiderava denunciarmi, in modo molto offensivo, come un uomo crudele. E allora gli risposi come adesso vi dico: “Se me la porrete, tal ve la porrò, che la sentiate ben fino al culo”. II. Ed egli mi disse di nuovo: “Io ho già pronta una denuncia da porvi, che vi costerà, più di quanto vale questo mio mulo” e io gli risposi : “Poiché non ho altro rimedio a riguardo, se me la porrete, tal ve la porrò, che la sentiate ben fino al culo”. III. “Tale denuncia ho da porvi”, egli mi disse, “ché del vostro avere, vi costi tanto che restiate nudo!” E gli risposi: “Cuore di ebreo, se me la porrete, tal ve la porrò, che la sentiate ben fino al culo”. |
Un cavaleiro me diss' en baldon
que me queria põer eiceiçon,
mui agravada, come ome cruu.
E dixi-lh' enton como vos direi:
- Se mi a poserdes, tal vo-la porrei, 5
que a sençades ben atá o cuu.
E diss' er-m' el: - Eiceiçon tenh' eu já
tal que vos ponha, que vos custará
mais que quanto val aqueste meu muu.
E dixi-lh' eu: - Poi-lo non tenh' en al, 10
se mi a poserdes, porrei-vo-la tal,
que a sençades ben atá o cuu.
- Tal eiceiçon vos tenh' eu de põer-
diss' el a min- per que do voss' aver
vos fique tanto que fiquedes nuu. 15
E dixi-lh' eu: - Coraçon de judeu,
se mi a poserdes, tal vos porrei eu,
que a sençades ben atá o cuu.
I,1 v.1 |
B V |
Hun cavaleiro me diss’ en baldom Hum cavaleiro me diss’ en baldom |
I,2 v.2 |
B V |
que me queria poner eiceiçom que me queria poner eiceiçom |
I,3 v.3 |
B V |
muy agravada come home criui muy agravada come home criui |
I,4 v.4 |
B V |
E dixy lh’enton como vos direi e dixi lh’ enton como vos direy |
R.,1 v.5 |
B V |
Se mha poserdes tal vola porrei Se mha poserdes tal vola porrei |
R.,2 v.6 |
B V |
que a ssencades ben ata o aui que a ssençades ben ata o cuu |
II,1 v.7 |
B V |
E diss’er o m’el eiceiçon tenh’eu ia +1 e diss’o m’el eiceiçon tenh’eu ia |
II,2 v.8 |
B V |
tal que vos ponha, que vos custara tal que vos ponha, que vos custara |
II,3 v.9 |
B V |
mais queyto val queste meu miui mais que quanto val aqueste meu mun |
II,4 v. 10 |
B V |
E dixi lh’eu poi-lo non tenh’en al E dixi lh’eu poi-lo non tenh’en al |
R.,1 v.11 |
B V |
se mha poserdes porrei vo-la tal se ma poserdes porreviola tal |
R.,2 v.12 |
B V |
que a ssencades […] +3 que a ssençade atao cuu. |
III,1 v.13 |
B V |
Tal eiceicon vos tenh’eu de poner Tal eixeicon vos tenh’eu de poner |
III,2 v.14 |
B V |
diss’el a min per que do voss aver diss’el a me per que do voss aver |
III,3 v.15 |
B V |
vos custe tanto que fiquedes muu vos custe tanto que fiquedes muu |
III,4 v.16 |
B V |
e dixi lh’eu coracon de judeu e dixi lh’eu coraçon de judeu |
III,5 v.17 |
B V |
se mha poserdes tal vos porrei eu se mha poserdes tal vos porrezen |
R.,1 v.18 |
B V |
que a ssencudes […] +3 que a ssençades ben ataáo cuu. |
R. 2 v. 19 |
B V |
…………. …………. |
![]() |
![]() |
Hun caualeiro me dissen baldom Que me queria pōer eiceiçom Muy agrauada come home criui E dixylh’enton comouos direi Semha poserdes tal uola porrei Que assencades ben atao aui |
![]() |
E disser omel eiceiço(n) tenh eu ia Tal que uos ponha que uos custara Mai(s) q(ue)yto ual queste meumiui E dixilh eu podo no(n) tenh en al Semha poserdes porreiuola tal Que assencades Tal eiceicon uos tenh eu depōer Dissel ami(n) p(er) quedo uoss auer uos custe tanto que fiq(ue)des mui E dixilh eu coracon de judeu Semha poserdes tal uos p(or)rei eu Que assencudes . |
I | I |
Hun caualeiro me dissen baldom Que me queria po(n)er eiceiçom Muy agrauada come home criui E dixylh’enton comouos direi Semha poserdes tal uola porrei Que assencades ben atao aui |
Hun cavaleiro me diss’en baldom que me queria poner eiceiçom muy agravada, come home criui. E dixy lh’enton como vos direi: Se mha poserdes, tal vo-la porrei que a ssencades ben ata o aui. |
II | II |
E disser omel eiceiço(n) tenh eu ia Tal que uos ponha que uos custara Mai(s) q(ue)yto ual queste meumiui E dixilh eu poilo no(n) tenh en al Semha poserdes porreiuola tal Que assencades |
E diss’er o m’el: eiceiçon tenh’ eu ia tal que vos ponha, que vos custara mais queyto val queste meu miui. E dixi lh’eu poi lo non tenh’en al, Se mha poserdes porrei vola tal que a ssencades […] |
III | III |
Tal eiceicon uos tenh eu depo(n)er Dissel ami(n) p(er) quedo uoss auer uos custe tanto que fiq(ue)des muu E dixilh eu coracon de judeu Semha poserdes tal uos p(or)rei eu Que assencudes . |
Tal eiceicon vos tenh’ eu de poner Diss’el a min per que do voss’ aver vos custe tanto que fiquedes muu E dixi lh’eu coracon de judeu, Se mha poserdes tal vos porrei eu que a ssencudes […] |
![]() |
![]() |
Hum caualeiro me dissen baldom queme q(ue)ria põer eiceiçom muy agrauada come home criui edixi lhenton comouos direy semhaposerdes tal uola porrei q(ue) assençades ben atao ciui Ediss’omel eiceiço tenheu ia tal q(ue)uos ponha q(ue)uos custara mais q(ue) q(ua)[1]o ual aqueste meumun edixilheu poil ono(n) tenh enal sema poserdes porreuiola tal q(ue) assençade[2] atao cuu. Tal eixeico(n) uos tenh eu de poe[3]r dissel ame p(er) q(ue)do uossauer uos custe tanto q(ue) fiq(ue)des mui edixilhen coraço(n) de judeu semha poserdes tal uos p(or)rezen q(ue) assençades be(n) ataáo cuu. Esta cantiga de ama foi feita a hu(n) cavaleiro q(ue)lhe apoinham q(ue) era puto. |
I | I |
Hum caualeiro me dissen baldom queme q(ue)ria po(n)er eiteiçom muy agrauada come home criui edixi lhenton comouos direy semhaposerdes tal uola porrei q(ue) assençades ben atao cuu |
Hum cavaleiro me diss’en baldom que me queria poner eiteiçom muy agravada, come home criui e dixi lh’enton como vos direy: se mh a poserdes, tal vo-la porrei que a ssençades ben ata o cuu. |
II | II |
Ediss’omel eiceiço tenheu ia tal q(ue)uos ponha q(ue)uos custara mais q(ue) q(ua) o ual aqueste meumun edixilheu poil ono(n) tenh enal sema poserdes porreuiola tal q(ue) assençade atao cuu. |
E diss’o m’ el eiceiço tenh’eu ia tal que vos ponha que vos custara mais que qua[..]o val aqueste meu mun e dixi lh’eu poi lo non tenh’en al, se m’a poserdes porre viola tal que assençades a tao cuu. |
III | III |
Tal eixeico(n) uos tenh eu de po(n)er dissel ame p(er) q(ue)do uossauer uos custe tanto q(ue) fiq(ue)des muu edixilheu coraço(n) de judeu semha poserdes tal uos p(or)rezen q(ue) assençades be(n) ataáo cuu. |
Tal eixeicon vos tenh’eu de poner diss’el a me per que do voss’aver vos custe tanto que fiquedes muu. E dixi lh’eu coraçon de judeu Se mh a poserdes tal vos porrezen que a ssençades ben ataáo cuu. |
30,18*
Mss.: B 1323, V 928-929.
Cantiga de meestria; quattro coblas singulars di sette versi (rima a unissonans) cui segue una fiinda di tre vv. modellata sulla quarta strofe.
Schema metrico: a10' b10' b10' a10' c10 c10 a10' (161:193).
Fiinda: c10 c10 a10'.
Edizioni: Lapa 122; Lopes 449; Pagani 32; Machado 1272; Braga 928-929.
*Attr. dalla Tavola colocciana a Alfonso IV di Portogallo.
Já Martin Vaásquez da estrologia
perdeu feúza, polo grand' engano
dos planetas, per que veo a dano,
en que tan muito ante s' atrevia;
ca o fezeron sen prol ordinhar 5
por egreja que lhe non queren dar
e per que lh' é defes' a jograria.
E por que esto, per que ant' el vivia,
lh' é defeso, des que foi ordinhado,
ôi-mais se ten el por desasperado 10
da prol do mester e da clerizia;
e as planetas o tornaron fol,
sen egreja nen capela de prol
e sen o mester per que guarecia.
E já de grado el renunçaria 15
sas ordĩis, per quant' eu ei apreso,
por lhe non seer seu mester defeso
nen er ficar en tanta peioria,
como ficar por devaneador
coroado , e -o que é peor- 20
perder a prol do mester que avia.
Ena coroa, que rapar queria,
leixa crecer a cient' o cabelo
e a vezes a cobre con capelo,
o que ant' el mui d' anvidos faria; 25
mais d' el: quand' el a esperança perdeu
das planetas, des i logu' entendeu
que per coroa prol non tiraria.
E no seu livro, per que aprendeu
astrologia, logu' i prometeu 30
que nunca per el mais estudaria.
30,19
Mss.: B 1316, V 921.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi.
Schema metrico: a7 b7 b7 c7' a7 a7 c7' (182:3).
Edizioni: Lopes 442; Lapa 115; Pagani 25; Machado 1265; Braga 921; Arias, Antoloxía, 238; Álvarez Blázquez, Escolma, p. 224.
Martim Gil, um homem vil
se quer de vós querelar:
que o mandastes atar
cruamente a un esteo,
dando-lh' açoutes bem mil; 5
e aquesto, Martim Gil,
parece a todos mui feo.
Nõn' o posso end' eu partir,
pero que o já roguei,
que se nom queix' end' al Rei: 10
ca se sente tam maltreito
que nom cuida en guarir;
e, Martim Gil, quem-no vir,
parece mui lai, de feito.
Tam cruamente e tam mal 15
diz que foi ferido entom
que teedes i cajom,
se s'el desto nom guarece;
é aquesto feito tal,
Martim Gil, tam desigual, 20
ca já mui peior parece.
30,20
Mss.: B 1305, V 910.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi.
Schema metrico: a10 b10 b10 a10 c10' c10' a10 (161:107).
Edizioni: Lapa 105; Lopes 432; Pagani 14; Machado 1254; Braga 910.
Meu dano fiz por tal juiz pedir
qual mi a Reínha, madre del-Rei, deu,
un cavaleiro oficial seu,
pois me non val d' ante tal juiz ir:
ca, se vou i e lev' o meu vogado, 5
sempre me diz que está embargado
de tal guisa que me non pod' oir.
Por tal juiz nunca já mais será
desembargad' este preito que ei,
nen a Reínha nen seu filh' el-Rei, 10
pero lhe manden, nunca m' oirá;
ca já me disse que me non compria
d' ir per d' ant' el, pois m' oir non podia,
mentr' embargad' estever com' está.
Mais a Reínha, pois que certa for 15
de qual juiz ena sa casa ten,
terrá por razon -esto sei eu ben-
de põer i outro juiz melhor;
e assi poss' eu aver meu dereito,
pois que d' i for este juiz tolheito 20
e me deren qual quer outr' oidor.
30,21
Mss.: B 1322, V 927.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sei versi.
Schema metrico: a7 b7' b7' c7' c7' a7 (189:36).
Edizioni: Lapa 121; Lopes 448; Pagani 31; Machado 1271; Braga 927; Alvar/Beltrán, Antología, 200.
O caparon do marvi,
que vos a testa ben cobre,
con pena veira tan nobre-
alfaiat' ou peliteiro,
dized' ora, cavaleiro: 5
qual vo-l' apostou assi?
Tal caparon vos conven
con tal pena que tragaes;
mais i dos dous mesteiraes
me dized' o que vos digo, 10
cavaleiro, meu amigo:
qual vo-l' apostou tan ben?
Do que é mais sabedor
de caparon empenado
me dad' agora recado, 15
e non seja encoberto
de como vós sodes certo:
qual vo-l' apostou melhor?
30,22
Mss.: B 1325, V 931.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi cui segue una fiinda di tre vv. modellata sulla terza strofe.
Schema metrico: a10' b10' b10' a10' c10' c10' a10' (161:207).
Fiinda: c10' c10' a10'.
Edizioni: Lapa 124; Pagani 34; Machado 1274; Braga 93; Álvarez Blázquez, Escolma, p. 223.
Ora é já Martin Vaásquez certo
das planetas que tragia erradas,
Mars e Saturno, mal aventuradas,
cujo poder trax en si encoberto:
ca per Mars foi mal chagad' en peleja, 5
e per Saturno cobrou tal egreja
sen prol nen ũa en logar deserto.
Outras planetas de boa ventura
achou per vezes en seu calandairo;
mais das outras que lh' andan en contrairo, 10
cujo poder ainda sobr' el dura,
per ũa delas foi mui mal chagado
e pela outra cobrou priorado,
u ten lazeira en logar de cura.
El rapou barva e fez gran coroa 15
e cerceou seu topete espartido
e os cabelos cabo do oído,
cuidand' aver per i egreja boa;
mais Saturno lha guisou de tal renda,
u non á pan nen vinho d' oferenda 20
nen de erdade milho pera borõa.
E pois el é prior de tal prevenda,
conven que leix' a cura e atenda
a capela igual de sa pessoa.
30,23
Mss.: B 619, V 220.
Cantiga de meestria; quattro coblas singulars di otto versi.
Schema metrico: a10' b10' a10' b10' b10' c6' c10' a6' (92:1).
Edizioni: Pagani 1; Amor 108; Machado 582; Braga 220.
Ora, senhor, tenho muyt' aguysado
de sofrer coita grand' e gran deseio,
poys, du vos fordes, eu for alongado
e vos non vir, como vos ora veio;
e, mha senhor, est' é gran mal sobeio 5
meu et meu gran quebranto:
seer eu de vos, por vos servir quanto
posso, mui desamado.
Deseg' e coita e gran soidade
conven senhor, de sofrer todavia, 10
poys, du vos fordes, i a gran beldade
voss' eu non vir, que vi en grave dia;
e, mha senhor, en gran ben vos terria
de me darde-la morte
ca de viver eu en coita tan forte 15
et en tal estraidade.
Non fez Deus par a deseio tan grande
nen a qual coita sofrerey, des u me
partir de vos; ca, per u quer que ande,
non quedarei ar, meu ben e meu lume, 20
de chorar sempre; e con mui gran queixume
mal direy mha ventura:
ca de viver eu en tan gran tristura
Deus, senhor, non-no mande!
E queira El, senhor, que a mha vida, 25
poys per vos he, cedo sei' acabada,
ca pela morte me será partida
gran soidad' e vida coitada;
de razon he d' aver eu deseiada
a morte, poys entendo 30
de chorar senpre e andar soffrendo
coita desmesurada.
30,24
Mss.: B 622, V 223.
Cantiga de refran; tre coblas singulars di sei versi cui segue una fiinda di due vv.
Schema metrico: a8 b8 b8 a8 C8 C8 (160:338).
Fiinda: c8 c8.
Edizioni: Pagani 4; Amor 111; Crestomatia, pp. 183-184; Machado 585; Braga 223.
Ouç' eu muytos d' Amor queixar
et dizen que per ell lhes ven
quanto mal ham et que os ten
en tal coyta que nom ha par;
mays a min ven da mha senhor 5
quanto mal ey, per desamor
que m' ela ten, pero que al
ouço i eu a muytos dizer,
que lhes faz gran coyta ssofrer
Amor, onde lhes ven gran mal; 10
mays a min ven da mha senhor
quanto mal ey, per desamor
que m' ela ten muy sen rrazon,
pero vei' eu muytos de pram
que dizen que quanto mal ham 15
que d' Amor lhes ven et d' al non;
mays a myn ven da mha senhor
quanto mal ey, per desamor
que m' ela ten; e que peor
poss' aver ca seu desamor? 20
30,25
Mss.: B 1326, V 932.
Cantiga de refran; tre coblas singulars di sei versi cui segue una fiinda di due vv.
Schema metrico: a7' b7' b7' a7' C7' C7' (160:446).
Fiinda: c7' c7'.
Edizioni: Lapa 125; Lopes 452; Pagani 35; Machado 1275; Braga 932.
Pero el-Rei á defeso
que juiz non filhe feito
do que per ant' el á preito,
vedes o que ei apreso:
quen s' ajudar quer do Alho 5
faz barata d' algu' e dá-lho.
Pero que é cousa certa
que el-Rei pôs tal defesa,
ond' a bon juiz non pesa,
dizen que, per encoberta, 10
quen s' ajudar quer do Alho
faz barata d' algu' e dá-lho.
Pero en tod' ome cabe,
en que á sen e cordura,
que se agarde tal postura, 15
vedes que diz quen o sabe:
quen s' ajudar quer do Alho
faz barata d' algu' e dá-lho,
En prata ou en retalho,
ou en dobras en bisalho. 20
30,26
Mss.: B 1306, V 911.
Cantiga de refran; tre coblas singulars di sei versi.
Schema metrico: a7' b7' b7' a7' C7' C7' (160:447).
Edizioni: Lapa 106; Pagani 15; Lopes 433; Machado 1255; Braga 911; Álvarez Blázquez, Escolma, p. 223; Deluy, Troubadours, pp. 190-191; Torres, Poesia trovadoresca, p. 298.
Pois a todos avorrece
este rogar avorrido
de tal molher e marido,
que a min razon parece
de trager, por seu pediolo, 5
o filho doutro no colo.
Pois ela trage camisa
de sirgo tan ben lavrada,
e vai a cada pousada
por algo, non é sen guisa 10
de trager, por seu pediolo,
o filho doutro no colo.
Como Pero da Arruda
foi da molher ajudado,
non é mui desaguisado, 15
pois lh' esta faz tal ajuda,
de trager, por seu pediolo,
o filho doutro no colo.
30,28
Mss.: B 1309, V 914.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi cui segue una fiinda di tre vv. modellata sulla terza strofe.
Schema metrico: a10' b10 b10 a10' c10' c10' a10' (161:183).
Fiinda: c10' c10' a10'.
Edizioni: Lapa 109; Pagani 18; Lopes 436; Braga 914; Machado 1258.
Pois que te preças d' aver sen comprido
en trobar ben e en bõa razon,
non faz mester a ti, Fernan Chancon,
d' ir entençar come torp'e avorrido
nen te loares come quen s' engana, 5
e de palavras torpes e d' oufana
e de posfaço seer espargido;
Ca sempre contan por encividade
ao pastor preçar-se de gran sen
nen gran saber; porend' a ti conven, 10
en quanto és atan pastor d' idade,
pois en tan alta razon tan muit' ousas,
que punhes sempre, antr' as outras cousas,
en seeres partido de torpidade.
Non entendas que fazes i cordura 15
d' ires assi come torpe entençar,
atrevendo-te que sabes trobar,
ante metes i teu feito en ventura;
poren non queiras seer enganado
en tal razon, mais sei sempr' acordado 20
de seeres parado de loucura.
E pois en al és mans' e mesurado,
non entences: se quer serás loado
no en que tu és partido de bravura.
30,29
Mss.: B 1308, V 913.
Cantiga de refran; tre coblas singulars di sei versi.
Schema metrico: a7' a7' a7' b7' a7' B7' (13:66).
Edizioni: Lapa 108; Pagani 17; Lopes 435; Arias, Antoloxía, 236; Machado 1257; Braga 913; Gonçalves/Ramos, A lírica, 95.
Pois teu preit' anda juntando
aquel que é do teu bando,
di-me, doutor, como ou quando
lhe cuidas fazer ẽmenda:
por quant' and' el trabalhando 5
com' apost' a ta fazenda.
Pois con muitos á baralha
por te juntar prol sen falha,
di, doutor, si Deus te valha,
se lhe cuidas dar merenda?: 10
por quant' el por si trabalha
com' apost' a ta fazenda.
Pois anda tan aficado
por teu preito aver juntado,
di, doutor, cab' o casado, 15
que prol ten i ou quegenda
o que toma tal cuidado
com' apost' a ta fazenda?
30,30
Mss.: B 620, V 221.
Cantiga de refran; tre coblas singulars di sei versi cui segue una fiinda di due vv.
Schema metrico: a10 b10 b10 a10 C10 C10 (160:39).
Fiinda: c10 c10.
Edizioni: Pagani 2; Amor 109; Machado 583; Braga 221; Oliveira/Machado, p. 65.
Por partyr pesar que eu senpre vy
a mha senhor aver do muy gran bem
que lh' eu quero, deseiava por en
mha mort', amigos; mays, poys entendy
que lhe prazia de me mal fazer, 5
logu' eu, des y, deseiey a viver.
Veend' eu ben que do muy grand' amor,
que lh' eu senpr' ouvy, tomava pesar,
hya por end' a morte deseiar;
mays poys, amigos, eu fuy sabedor 10
que lhe prazia de me mal fazer,
logu' eu, des y, deseiey a viver.
Se me Deus enton a morte non deu,
non ficou iá por min de lha pedyr,
cuydand' a ela tal pesar partyr; 15
mays poys, amigos, ben certo fuy eu
que lhe prazia de me mal fazer,
logu' eu, des y, deseiey a viver;
non por mha prol, mays pera non perder
ela per min rren do que lh' é prazer. 20
30,27
Mss.: B 1314, V 919.
Cantiga de refran; tre coblas singulars di sei versi.
Schema metrico: I, II: a7' b7' b7' a7' C7' C7' (160:448);
III: a7' b7 b7 a7' C7' C7' (160:440).
Edizioni: Lapa 114; Pagani 23; Lopes 441; Machado 1263; Braga 919.
Pois cata per u m’espeite con sas razoes d’engano e me quer meter a dano, por end’, ante que mo deite, deitar quero eu todavia 5 o ma <s> tique a Don Macia. Pois me tenta de tal provo, per que m’ á já esperado eu, como home de recado en vespera d’ano novo 10 deitar quero eu todavia o ma <s>ti que a Don Macia. E pois el, aas primeiras, quer de min levar o meu, com’ enga<na>dor judeu 15 en vespera de janeiras deitar quero eu todavia o ma < s>tique a Don Macia. |
I. Perché ho notato in che modo mi provochi con le tue ingannevoli ragioni e cerchi di rovinarmi, ma prima che tu possa farmi il danno, desidero in ogni modo tendere una trappola a Don Macia. II. Poiché mi sfida a una tal prova, per la quale mi ha già provocato, io, come uomo prudente, alla vigilia del nuovo anno, desidero in ogni modo tendere una trappola a Don Macia. III. E poiché egli, subito, desidera che io mi privi del mio, come un ebreo ingannatore, alla vigilia del primo giorno dell’anno, desidero in ogni modo tendere una trappola a Don Macia. |
Pois cata per u m' espreite
con sas razões d' engano
e me quer meter a dano,
por end', ante que mo deite,
deitar quero eu todavia 5
o mastique a Don Macia.
Pois me tenta de tal provo,
per que m' á já esperado,
eu, com' ome de recado
en véspera d' Ano Novo, 10
deitar quero eu todavia
o mastique a Don Macia.
E pois el, aas primeiras,
quer de min levar o meu,
com' enganador judeu 15
en véspera de Janeiras,
deitar quero eu todavia
o mastique a Don Macia.
I,1 v.1 |
B V |
Poys cata per u mespeie Poys cata reiu mespeie |
I, 2 v.2 |
B V |
conssas razoes dengano conssas razoes dengano |
I,3 v.3 |
B V |
e me quer meter a dano e me quer mater a dano |
I,4 v.4 |
B V |
per end autes que mo deyte por end antes que mo deyte |
R.,1 v.5 |
B V |
deytar quero eu dodavya deytar quero eu dodavya |
R.,2 v.6 |
B V |
o matigue a dom macia o maique a dom maçia |
II,1 v.7 |
B V |
Poys me tenda de tal provo Poys me tenta de tal provo |
II,2 v.8 |
B V |
per que maga esperado per que maga esperzado |
II,3 v.9 |
B V |
eu, como home de recado eu, como home de recado |
II,4 v.10 |
B V |
en vespera d’ano novo en vespera d’ano novo |
R.,1 v.11 |
B V |
deitar quero eu […] deitar quero eu […] |
R., 2 v.12 |
B V |
[…] […] |
III,1 v.13 |
B V |
E poys el ads primeyras E poys el aas prymeyras |
III,2 v.14 |
B V |
Quei de my levar per meu quer de myn levar o meu |
III,3 v.15 |
B V |
Come engador judeu come engador judeu |
III,4 v.16 |
B V |
En vesprera de jayneras en vespera de janeyras |
R.,1 v.17 |
B V |
deytar quero eu […] deytar quero eu […] |
![]() |
![]() |
Poys cata peru mespeie cossas razoes de(n)gano E me quer meter adano Per en daut(en) que mo deyte Deytar quero eu dodauya O matig(ue). adom macia Poys metenda detal p(r)ouo Per que maga esperado Eu como home de recado En uespera da[1]no nono deitar q(ue)ro eu [1] Segno ricurvo sopra la a
|
![]() |
Epoys el ads primeyras Quei demy leuar p(er)meu Come engador judeu Enuesprera de jayneras Deytar quero eu. |
![]() |
Esta· Ca · foy fià abum esoideyro q(ue) avia noma Macia… q(ue) era esord· do meestre dalhant e veresi dil Rey depotu co(n) suas pey[1] e davalhe ae(n) teder q(ue) levaria do M[2] da cantarra mui gra(n) algo e el andavialby co(n)[3] ti(r)a et perleua(r) del algo. |
I | I |
Poys cata peru mespeie co(n)ssas razoes de(n)gano E me quer meter adano Per en dunt(es) que mo deyte Deytar quero eu dodauya O matig(ue). adom macia |
Poys cata per u m’espeie con ssas razoes d’engano e me quer meter a dano, per end’, untes que mo deyte, deitar quero eu dodavya o matigue a dom macia. |
II | II |
Poys metenda detal p(r)ouo Per que maga esperado Eu como home de recado En uespera da no nouo deitar q(ue)ro eu |
Poys me tenda de tal provo, per que maga esperado, eu, como home de recado en vespera d’ ano novo deitar quero eu […] …….. |
III | III |
Epoys el ads primeyras Quei demy leuar p(er)meu Come engador judeu Enuesprera de jayneras Deytar quero eu. |
E poys el, ads primeyras quei de my levar per meu com’ engador judeu en vesprera de jayneras deytar quero eu […] …….. |
![]() |
![]() |
Poys cata reiu mespreie conssas razoes dengano eme q(ue)r mater a dano por en dan(t)e q(ue)mo deyte deytar q(ue)ro eu dodauya omaiq(ue) adom maçia Poys metenta detal p(r)ouo per que maga esperzado eu comohome d(e) dei[1]recado enuespera da[2]no nouo deitar q(ue)ro eu Epoys elaas prymeyras q(ue)r demy(n) leuar o meu |
![]() |
comu’ engador judeu en uesp(er)a de janeyras deytar q(ue)ro eu. |
![]() |
Esta cantigas foy feyta ahum escudeyro q(ue) auya no me macia q(ue)ra escudeyro do meestre dalcantara et neera del rey depo ir co(n) suas p(r)eytessias etdaua lhi a(n)eteder q(ue) leuaria do me(n) da ca(n)cara muy tm[1] algo ee landaaualhy co(n) me(n)ti(r)a et p(er)a leu(ar) del algo. [1] Segno abbreviativo
|
I | I |
Poys cata reiu mespei(t)e conssas razoes dengano eme q(ue)r mater a dano por en dan(t)e(s) q(ue)mo deyte deytar q(ue)ro eu dodauya omaiq(ue) adom maçia |
Poys cata reiu m’espeie con sas razoes d’engano e me quer mater a dano, por end’antes que mo deyte, deytar quero eu dodavya o maique a dom maçia. |
II | II |
Poys metenta detal p(r)ouo per que maga esperzado eu comohome d(e) recado enuespera dano nouo deitar q(ue)ro eu |
Poys me tenta de tal provo, per que maga esperzado eu, como home de recado en vespera d’ano novo deitar quero eu […] …………. |
III | III |
Epoys elaas prymeyras q(ue)r demy(n) leuar o meu come engador judeu en uesp(er)a de janeyras deytar q(ue)ro eu. |
E poys el, aas prymeyras, quer de myn levar o meu, come engador judeu en vespera de janeyras deytar quero eu. […] ………... |
30,31
Mss.: B 1312, V 917.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di sette versi.
Schema metrico: a10' b10 b10 a10' c10 c10 a10' (161:136).
Edizioni: Arias, Antoloxía, 237; Pagani 21; Lopes 439; Lapa 112; Braga 917; Machado 1261.
Rui Gonçalviz, pero vos agravece
por que vos travou en vosso cantar
Johan' Eanes, vej' eu el queixar
de qual deosto lhi de vós recrece:
u lhi fostes trobar de mal dizer 5
en tal guisa qu'én ben pod' entender
quen quer o mal que aí lhe parece.
Por én partid' este feito de cedo
ca de mal dizer non tirades prol;
e como s' én Johan Eanes dol, 10
ja de vós perdeu vergonha e medo,
ca entend' el que se dev' a sentir
de mal dizer que a seu olho vir
que pode log' acertar con seu dedo.
Pois sodes entendud' e de bõa vista, 15
sabede agora catar tal razon
per que venha este feit' or' a perdon;
e por parardes milhor a conquista,
outorgad' ora, senhor, que vos praz
se mal dizer no vosso cantar jaz: 20
que o poedes tod' a vossa vista.
30,33
Mss.: B 1321, V 926.
Cantiga de meestria; tre coblas singulars di otto versi.
Schema metrico: a7' b8 b8 a7' c8 d8 d8 c8 (177:2).
Edizioni: Lapa 120; Pagani 30; Lopes 447; Machado 1270; Braga 926.
Se vós, Don Foão, dizedes
que devêrades de casar
con molher de maior logar
que essa que vós teedes,
dizedes i como vos praz: 5
ca pera vós, per bõa fé,
ela, que atan bõa é,
filha d' algo é ben assaz.
Como quer que vós tenhades
que, con ben fazer de senhor, 10
devêrades casar melhor,
senhor, nunca o digades,
ca, se filhárades en cós
molher pera vós, tan igual
pera ela, que tanto val, 15
filha d' algo é pera vós.
Pois sodes tan ben casado,
non devedes i al dizer,
mais a Deus muito gradecer
casamento tan onrado; 20
ca, pera vós, pois que vos dan
gran preço d' ome de bon sen,
é ela, u á todo ben,
filha d' algo, e ben de pran.
30,32
Mss.: B 621, V 222.
Cantiga de refran; tre coblas singulars di sei versi cui segue una fiinda di due vv.
Schema metrico: a10 b10 b10 a10 C10 C10 (160:40).
Fiinda: c10 c10.
Edizioni: Pagani 3; Amor 110; Braga 222; Machado 584.
Senpr' eu, senhor, mha morte rreceey
mays d' outra rren, e iá, per boa fe,
non a rreceo; vedes por que he:
por aquesto que vos ora dyrey:
a gran coita que por vos ey, senhor, 5
me faz perder de mha morte pavor.
Cuydava-m' eu que sempre de temer
ouvess' a morte, que sempre temi,
mays ora iá, senhor, non est' assy:
por aquesto que vos quero dizer: 10
a gran coita que por vos ey, senhor,
me faz perder de mha morte pavor.
Non me pasava sol per curaçon
que eu podesse da morte per rren
perder pavor; mays ora veio ben 15
que o non ey et vedes por que non:
a gran coita que por vos ey, senhor,
me faz perder de mha morte pavor
que eu senpr' ouve; par Deus, mha senhor,
muyto me foy de o perder peor! 20
30,35 (84,1)
Mss.: B 1315, V 920.
Cantiga de meestria; sei* coblas doblas (rima b III-VI singulars; b IV, VI = c V-VI) di sette versi.
Schema metrico: I-IV: a10 b10' b10' a10 c10 c10 a10 (161:109);
V-VI: a10 b10' b10' a10 c10' c10' a10 (161:113).
Edizioni: Lapa 126; Pagani 24; Machado 1264; Lopes 453; Braga 920.
* Parrebbe tuttavia mancare una cobla, corrispondente alla risposta di Estevan da Guarda, situata tra la IV e quella che qui, come in RM, viene considerata come V (cfr. Lapa 1970, p. 203).
- Vós, Don Josep, venho eu preguntar,
pois pelos vossos judeus talhadores
vos é talhado, a grandes e meores,
quanto cada un judeu á-de dar:
per qual razon Don Foão judeu, 5
a que já talha foi posta no seu,
s' escusa sempre de vosco reitar?
- Estêvan da Guarda, pode quitar
qual judeu quer de reitar os senhores,
mais, na talha, graças nem amores 10
non lhi faran os que an de talhar;
e Don Foão já per vezes deu
o que talharon, com' eu dou do meu;
er dará mais, e querrá-se livrar.
- Don Josep, tenho por sen-razon, 15
pois já fal vosqu' en talha igualdade,
que do seu den quanto lhi foi talhad' e
que, pois senhores an já defenson
de non peitar com' outro peitador,
como peitan a qualquer talhador 20
quanto lhi talhan, sen escusaçon?
- Estêvan da Guarda, per tal auçon
qual vós dizedes, foi já demandado
e foi per el seu feito desputado,
assi que dura na desputaçon; 25
e do talho non ten i o melhor,
ca deu gran peça; mais pois seu senhor
lha peita, quanto val tal quitaçon!
...
... 30
...
...
...
...
... 35
- Já Don Foan, por mal que mi quer, diz
que nego quant' ei, por non peitar nada;
e de com' é mia fazend' apostada
vós, Don Estêvan, sodes en ben fiz
que nunca foi de mia talha negado, 40
mais sabudo e certo, apregoado
quant' ei na terra, móvil e raiz.
- Don Josep, já eu son certo e fiz
que do vosso non é cousa negado,
mais é atan certo e apreçado 45
com' é o vinho forte en Alhariz;
e el queria de vós, desarreigado,
de vos veer assi mal aspeitado,
com' oj' el é pelo maior juiz.
-Vos, Don Josep, venho eu preguntar, pois pelos vossos judeus talhadores vos é talhado, a grandes e meores: quanto cada un judeu á de dar? Per qual razon Don Foam judeu 5 a que ja talha foi posta no seu, s’escussa sempre de vosco reytar ? <E>steva<n> da Guarda, pode quitar qual judeu quer de reitar os senhores, mais, na talha, graças nen amores 10 non lhi faran os que an de talhar, e Don Foam ja per vezes deu o que talharon, com’eu de per do meu, er dará máis e querrá-se livrar. - Don Josep, <eu> tenho por sen razon, 15 pois ja fal vos quen talha igualdade u do seu den quanto lhi foi talhad’e, que, per senhores á ja defenson de non peitar com’outro peitador, como peita <a > qualquer talhador 20 quanto lhi talhan, sen escusaçon. - Estevan da Guarda, per tal auçon qual vos dizedes, foi ja demandado e foi per el seu feito desputado, assi que dura na desputaçon 25 <pero> do talho non ten o melhor, ca deu gran peça, máis pois seu senhor lha peita, quanto val tal quitaçon. ……………………… - Ja Don Foam, por mal que mi quer, diz que nego quant’ei, por non peitar nada, 30 e de com’é mia fazend’apostada vos, Don Estevan, sodes en ben fiz que nunca foi de mia talha negado, mais sabudo e certo, apregoado, quant’ei na terra, móvil e raiz. 35 - Don Josep, ja eu <son> certo <e> fiz que do vosso non é cousa negado, mais é tan certo e apre<ça>do come o vinho forte en Alhariz e el queria de vos, des arreigado, 40 de vos aver assi <mal> espeitado, com’ oj’ el é pelo maior juiz. |
I. A voi Don Josep vengo a chiedere, dal momento che i vostri giudei esattori vi tassano con grandi e piccoli (interessi): quanto deve dare ciascun giudeo? Per quale motivo il giudeo Don Foam, al quale già l’imposta fu messa sui suoi beni, si rifiuta sempre di restituirvela? II. Estevan da Guarda è possibile che un giudeo si esenti dal pagare gli interessi ai signori, ma nel tassare, né favori né cose gradite essi faranno a chi devono tassare, e Don Foam ha già dato diverse volte quello per cui lo tassavano, come io ho dato del mio, e darà ancora di più e cercherà di liberarsene. III. Don Josepe, io ritengo ingiusto, poiché chi vi tassa manca di giustizia , egli deve dare del suo nel momento in cui fu tassato, che per i signori ha dispensa di non pagare come ogni altro contribuente, come paga a qualsiasi esattore quando lo tassano, senza esenzioni. IV. Estevan da Guarda per tale azione, che voi affermate fu già citato in tribunale e fu per il suo caso discusso in giudizio, così che ancora continua la disquisizione; però della tassa non tiene la miglior parte, perché ne diede gran parte, ma poiché il suo signore gliela ha pagata, quanto vale tale pagamento. ……………………………………….. V. Ormai Don Foam, per il male che mi vuole, dice che nego quanto ho e di come è disposta la mia situazione economica per non pagare nulla. Voi, Don Estevan sapete per certo, che non ho mai mancato di pagare la mia tassa, ma è saputo ed è certo, e reso di dominio pubblico quanto ho sulla terra, i beni mobili e gli immobili. VI. Don Josepe io sono certo e sicuro che non siete manchevole nel pagare le tasse, ma è tanto certo ed evidente come il vino forte di Allariz che egli voleva screditarvi, così da avervi oppresso, come oggi è egli per il giudice maggiore. |
Links:
[1] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/vossamig-amiga-que-prol-tem
[2] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-356
[3] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/do-que-ben-serve-sempro%C3%AD-dizer
[4] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-363
[5] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/estr%C3%A3ya-vida-vivogeu-senhor
[6] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-368
[7] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/ora-senhor-tenho-muytaguysado
[8] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-403
[9] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/ou%C3%A7eu-muytos-damor-quexar
[10] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-404
[11] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/por-partir-pesar-que-sempre-eu-vy
[12] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-410
[13] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/sempreu-senhor-ma-morte-rreceey
[14] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-412
[15] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/alvar-rodriguiz-d%C3%A1-pre%C3%A7o-desfor%C3%A7o
[16] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-352
[17] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/alvar-rodriguiz-vegeu-agravar
[18] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-353
[19] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/molher-d-alvar-rodriguiz-tomou
[20] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-354
[21] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/hun-corretor-que-eu-vy
[22] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-355
[23] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/bispo-senhor-eu-dou-deus-bon-grado
[24] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-357
[25] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/comav%E1%BA%BDeo-merlin-de-morrer
[26] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-358
[27] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/disse-mojassi-hun-home
[28] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-359
[29] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/dissojel-rrey-%C2%ABpois-dom-fo%C3%A3o-mays-val%C2%BB
[30] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-360
[31] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/dizem-senhor-que-hun-vosso-parente
[32] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-361
[33] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/donzela-quen-quer-que-poser-femen%C3%A7a
[34] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-362
[35] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/do-que-eu-qu%C3%ADgi-sabedoria
[36] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-364
[37] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/d%C5%A9a-gran-vinha-que-ten-en-valada
[38] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-365
[39] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/en-preyto-que-dom-foan-h%C3%A1
[40] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-366
[41] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/en-tal-perfia-qual-eu-nunca-vy
[42] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-367
[43] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/ja-martim-vaasquez-da-estrologia
[44] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-369
[45] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/martim-gil-hun-homem-vil
[46] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-399
[47] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/meu-dano-fiz-por-tal-juiz-pedir
[48] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-400
[49] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/o-caparom-de-marvy
[50] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-401
[51] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/ora-he-ja-martin-vaasquez-certo
[52] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-402
[53] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/pero-el-rrey-h%C3%A1-defeso
[54] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-405
[55] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/pois-todos-avorrece
[56] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-406
[57] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/poys-cata-u-mespreite-0
[58] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/testo-e-traduzione-78
[59] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-407
[60] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/collazione-94
[61] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/tradizione-manoscritta-381
[62] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/pois-que-te-pre%C3%A7as-daver-sem-comprido
[63] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-408
[64] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/pois-teu-preytanda-juntando
[65] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-409
[66] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/ruy-gon%C3%A7alvis-pero-vus-agravece
[67] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-411
[68] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/se-v%C3%B3s-dom-fo%C3%A3o-dizedes
[69] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-413
[70] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/hun-cavaleiro-me-dissen-baldom-0
[71] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/testo-e-traduzione-77
[72] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-414
[73] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/collazione-95
[74] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/tradizione-manoscritta-382
[75] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/v%C3%B3s-dom-josep-venho-eu-preguntar
[76] https://letteraturaeuropea.let.uniroma1.it/?q=laboratorio/edizioni-415