75,8 (79,29)
Ms.: V 1009.
Cantiga de meestria di quattro coblas doblas di sette versi e due fiindas di tre versi costruite sulla terza e la quarta strofa. Coblas capdenals tra la prima, la terza e la prima fiinda; tra la seconda, la quarta e la seconda fiinda. Coblas capcaudadas tra la terza e la quarta. Si riscontra la seguente palabra volta: dizer; inoltre sono presenti le rime derivate tra il primo verso della prima strofa e il quinto della terza; tra il secondo della prima e il sesto della terza; tra il primo della seconda, il primo della quarta e il terzo della prima fiinda.
Schema metrico: I, II: a8 b8 a8 b8 c8 c8 b8 (101:43);
III: a8 b8 a8 b8 c8 c8 a8 (100:46).
Fiindas: c8 c8 a8.
Edizioni: Lapa 221; Arias, Antoloxía, 109; Lopes 184; Machado 1656; Braga 1009.
-Johan Soarez, comecei de fazer ora un cantar, vedes porque: porque achei bõa razon pera trobar, ca vej’aqui un jograron 5 que nunca pode dizer son, nen o ar pode citolar. -Johan Perez, eu vos direi porque o faz, a meu cuidar: porque beve muit’, e o sei; 10 e come fode, pois falar non pode; por esta razon canta el mal, mais atal don ben dev’el de vós a levar! -Johan Soarez, responder 15 non me sabedes desto ben; non canta el mal por bever, sabede, mais por ũa ren porque, des quando começou a cantar, sempre mal cantou 20 e cantará mentre viver. -Johan Perez, por mal dizer vos foi esso dizer alguen, ca pelo vinh’e per foder perd’el o cantar e o sén; 25 mais ben sei eu que o mizcrou alguen convosc’e lhi buscou mal, pois vos esso fez creer. -Johan Coelho, el vos peitou noutro dia, quando chegou, 30 pois ides del tal ben dizer! -Johan Perez, ja <e>u vos dou quanto mi deu e mi mandou e quanto mi á de <re>meter!
|
I. -Johan Soarez, mi accingo a comporre una cantiga, vedete perché: ho trovato una buon argomento per comporre, poiché ho visto qui un giullaretto che non sa cantare nemmeno una melodia, né sa suonare la citola. II. -Johan Peres, io vi dirò perché lo fa secondo me: perché beve molto, e lo so; e dato che fotte, dopo non può parlare; per questa ragione egli canta malamente,ma questa dote deve averla ripresa da voi! III. -Johan Soarez, non mi avete dato una risposta soddisfacente; sapete, non canta malamente perché beve, ma per un altro motivo: ha sempre cantato in malo modo da quando ha iniziato, e continuerà a farlo per tutta vita. IV. -Johan Peres, qualcuno vi ha detto questo per prendersi gioco di lui, perché è a causa del vino e dell’attività sessuale che perde il cantare e il senno; ma io so con certezza che qualcuno, giacché vi ha fatto credere tutto ciò, ha complottato con voi e ha tentato di trovare in lui un difetto. V. -Johan Coelho, dato che andate a dire cose buone sul suo conto, egli recentemente, quando è venuto, vi ha pagato! VI. -Johan Peres, ora vi offro quanto mi ha dato e mi ha mandato e quanto mi consegnerà! |
- Joan Soárez, comecei
de fazer ora un cantar;
vedes por que: por que achei
boa razon pera trobar,
ca vej' aqui un jograron, 5
que nunca pode dizer son
neno ar pode citolar.
- Joan Pérez, eu vos direi
por que o faz, a meu cuidar:
por que beve muit', eu o sei; 10
e come fode, pois, falar
non pode; por esta razon
canta el mal; mais atal don
ben dev' el de vós a levar.
- Joan Soárez, responder 15
non mi sabedes d' esto ben:
non canta el mal por bever,
sabedes, mais por ũa ren:
por que, des quando começou
a cantar, sempre mal cantou 20
e cantará, mentre viver.
- Joan Pérez, por mal dizer
vos foi esso dizer alguen,
ca, pelo vinh' e per foder,
perd' el o cantar e o sen; 25
mais ben sei eu que o mizcrou
alguen convosqu' e lhi buscou
mal, pois vos esso fez creer.
- Joan Coelho,el vos peitou
noutro dia, quando chegou, 30
pois ides d' el tal ben dizer.
- Joan Pérez, já eu vos dou
quanto mi deu e mi mandou
e quanto mi á-de remeter.
-Johan Soarez, comecei
de fazer ora un cantar,
vedes porque: porque achei
bõa razon pera trobar,
ca vej’aqui un jograron 5
que nunca pode dizer son,
nen o ar pode citolar.
-Johan Perez, eu vos direi
porque o faz, a meu cuidar:
porque beve muit’, e o sei; 10
e come fode, pois falar
non pode; por esta razon
canta el mal, mais atal don
ben dev’el de vós a levar!
-Johan Soarez, responder 15
non me sabedes desto ben;
non canta el mal por bever,
sabede, mais por ũa ren
porque, des quando começou
a cantar, sempre mal cantou 20
e cantará mentre viver.
-Johan Perez, por mal dizer
vos foi esso dizer alguen,
ca pelo vinh’e per foder
perd’el o cantar e o sén; 25
mais ben sei eu que o mizcrou
alguen convosc’e lhi buscou
mal, pois vos esso fez creer.
-Johan Coelho, el vos peitou
noutro dia, quando chegou, 30
pois ides del tal ben dizer!
-Johan Perez, ja <e>u vos dou
quanto mi deu e mi mandou
e quanto mi á de <re>meter!
8 enu(os) direy 27 convosq(ue) 32 cauu(os) 34 des meter.
v. 8: l’emendamento è necessario per ragioni strettamente semantiche: quando il verbo dizer regge la preposizione en assume il significato specifico di falar, non adeguato a questo contesto dichiarativo (cfr. http://glossa.gal/glosario/busca?texto=dizer [1]).
v. 10: Lapa edita eu <o> sei poiché a suo avviso: “muit’e o sei não faz sentido”.
v. 18: Lapa edita sabedes.
v. 27: per le motivazioni dell’emendamento cfr. 79,20, v.16; 79,27 v.2; 79,39, v.8, 79,33 v. 4.
v. 32: seguendo Lapa ho congetturato ja <e>u vos dal momento che la congiunzione ca introduce una subordinata e non una principale. Ho ritenuto necessario inoltre, emendare l’avverbio u poiché l’avverbio temporale ja-u altera la risposta sarcastica di J. S. Coelho. Braga edita ca vos dou; Machado edita la lezione così come si presenta sul manoscritto.
v. 34: il verso risulta ipometro di una sillaba e ho scelto di integrare <re>meter seguendo la proposta di Lapa. Il verbo meter infatti non ha, tra le sue accezioni, quella pertinente a questo passo (cfr. http://glossa.gal/glosario/busca?texto=meter [2]). Il significato odierno del verbo remeter si adatta perfettamente al contesto (enviar, entregar), ma non è mai attestato con questa accezione nella lirica profana galego-portoghese. Ho scelto comunque di editarlo perché gli hapax nei testi di J. S. Coelho sono frequenti soprattutto nelle cantigas d’escarnho e nelle tenzoni (cfr. tinta in 79,35; pissuça in 79,33; saiva in 79,33; berço 79,30 etc.). Lapa edita e quanto mi á a remeter, ma in apparato suggerisce la soluzione da me accolta a testo. Braga e Machado non intervengono a risolvere l’ipometria.
![]() |
![]() |
![]() |
* *I oham soarez comecey de fazer ora hun cantar uedes porq(ue) porq(ue) achey boa razon p(er)a trobar ca ueiaqui hu(n) iograron que nunca pode dizer son neno ar pode çitolar |
![]() |
I oham p(er)ez enu(os) direy p(or) q(ue) o faz a meu cuydar p(or) q(ue) beue muyteo ssey e come fode poys falar no(n) pode p(or) esta razo(n) canta el mal mays atal don ben deuel deuos aleuar *
|
![]() |
*I ohan soarez responder non mi sabedes desto ben non canta el mal p(or) beuer sabede mays por hu(n)a ren p(or) q(ue) desquando comezou a cantar semp(re) mal ca(n)tou e cantara ment(re) uyuer
|
![]() |
I ohan p(er)ez p(or) mal diz(er) u(os) foy esso dizeralgue(n) ca pelo uynhe per foder p(er)del o cantar eo sen mays ben sey eu q(ue)o mizcrou algue(n) co(n)uosq(ue) lhi buscou mal poys u(os) esso fez creer |
![]() |
I ohan Coelho elu(os) peytou noutro dia quando chegou poys hides del tal ben dizer |
![]() |
I ohan p(er)ez cauu(os) dou quantomi deu emi ma(n)dou equantomha des meter. |
Dom Ioam da uoim | Dom Ioam d'avoim |
I | I |
|
-Ioham Soarez, comecey de fazer ora hun cantar, vedes porque: porque achey boa razon pera trobar, ca vei’aqui hun iograron que nunca pode dizer son, nen o ar pode çitolar. |
II | II |
|
-Ioham Perez, en vos direy porque o faz, a meu cuydar: porque beve muyt’, e o ssey; e come fode, poys falar non pode; por esta razon canta el mal; mays atal don ben dev’el de vós a levar! |
III | III |
|
-Iohan Soarez, responder non mi sabedes desto ben; non canta el mal por bever, sabede, mays por huna ren porque, des quando comezou a cantar, sempre mal cantou e cantará mentre vyver. |
IV | IV |
|
-Iohan Perez, por mal dizer vos foy esso dizer alguen, ca pelo vynh’e per foder perd’el o cantar e o sén; mays ben sey eu que o mizcrou alguen convosqu’e lhi buscou mal, poys vos esso fez creer. |
V | V |
I ohan Coelho elu(os) peytou noutro dia quando chegou poys hides del tal ben dizer |
-Iohan Coelho, el vos peytou noutro dia, quando chegou, poys hides del tal ben dizer! |
VI | VI |
I ohan p(er)ez cauu(os) dou quantomi deu emi ma(n)dou equantomha des meter. |
-Iohan Perez, ca u vos dou quanto mi deu e mi mandou e quanto mh á des meter!*
|
Links:
[1] http://glossa.gal/glosario/busca?texto=dizer
[2] http://glossa.gal/glosario/busca?texto=meter