Lirica Medievale Romanza
Published on Lirica Medievale Romanza (http://151.100.161.88)

Home > JOHAN SOAREZ COELHO > EDIZIONE > Don Vuitoron, o que vos a vós deu

Don Vuitoron, o que vos a vós deu

79,16

Ms.: V 1023.

Cantiga de meestria di tre coblas singulars di sette versi. Si riscontrano l’artificio retorico del dobre (eu, que vos (eu) fiz, de Rei) e le rime derivate tra il terzo verso della prima strofa e il primo della terza e il terzo, il quarto e il settimo della seconda.

Schema metrico: a10 b10 b10 a10 c10 c10 a10 (161:55).

Edizioni: Lapa 237; Randgl. I, pp. 160-161; Lopes 201; Machado 1670; Braga 1023.

 

  • letto 1204 volte

Testo e traduzione

 
  Don Vuitoron, o que vos a vós deu
  sobre-los trobadores a julgar
  ou non sábia que x’era trobar
  ou sábia como vos trobei eu,
  que trobei duas vezes mui ben;                            5
  e se vos el fez juiz por én
  de vós julgardes outorgovo-l’eu.
 
  E se vos el por esto fez juiz,
  Don Vuitoron, devede-l’a seer,
  ca vos soub’eu dous cantares fazer,                   10
  sen outros seis ou sete que vos fiz,
  per que devedes julgar con razon;
  <e por én vos digo, Don Vuitoron,>
  julgad’os cantares que vos eu fiz!
 
  E pois julgardes como vos trobei,                        15
  e ar chamad’o comendador i,
  que fezeron comendador sen mí
  de mias comendas, per força de Rei;
  e o que ora nas alças está,
  -se o eu deitei- entregarmi-as á,                           20
  ca todas estas son forças de Rei.
 
I.Don Vuitoron, colui che vi ha concesso la facoltà di giudicare i trovatori, o non sapeva cosa fosse il comporre o sapeva come io ho composto su di voi, poiché ho composto due volte molto bene; e se egli vi ha reso giudice per questa ragione, il potere di giudicare ve l’ho concesso io.
 
II.E se egli per questo motivo vi ha reso giudice, Don Vuitoron, lo dovete essere, poiché io ho saputo fare due componimenti su di voi, senza contare gli altri sei o sette che vi feci, per cui dovete giudicare assennatamente; <e per questo vi dico, Don Vuitoron>, giudicate i componimenti che ho composto per voi!
 
III.E dopo che avrete giudicato come ho composto, chiamate di nuovo commendatore colui che lo nominarono tale dei miei benefici al posto mio, per ordine del Re Sancho II; e chi ora comanda -se l’ho lasciato- me li riconsegnerà, poiché la ridistribuzione dei benefici è ordine del Re.
 
  • letto 756 volte

Edizioni

  • letto 649 volte

Lapa

Don Vuitoron, o que vos a vós deu
sobre-los trobadores a julgar,
ou non sabia que x' era trobar
ou sabia como vos trobei eu,
que trobei duas vezes mui ben;                               5
e, se vos el fez juiz, poren,
de vós julgardes outorgo-vo-l' eu.
 
E, se vos el por esto fez juiz,
Don Vuitoron, devede l'-a seer,
ca vos sob' eu dous cantares fazer,                        10
sen outros seis ou sete que vos fiz,
per que devedes julgar con razon;
e poren vos digo, Don Vuitoron,
julgad' os cantares que vos eu fiz!
 
E pois julgardes como vos trobei,                            15
e ar chamad' o comendador i,
que fezeron comendador sen mi
de mias comendas, per força de rei;
e o que ora nas alças está,
se o en dereit' ei, entregar-mi-as á,                          20
ca todas estas son forças de rei. 

 

  • letto 452 volte

Testo critico

 
Don Vuitoron, o que vos a vós deu
sobre-los trobadores a julgar
ou non sábia que x’era trobar
ou sábia como vos trobei eu,
que trobei duas vezes mui ben;                                5
e se vos el fez juiz por én
de vós julgardes outorgovo-l’eu.

E se vos el por esto fez juiz,
Don Vuitoron, devede-l’a seer,
ca vos soub’eu dous cantares fazer,                        10
sen outros seis ou sete que vos fiz,
per que devedes julgar con razon;
<e por én vos digo, Don Vuitoron,>
julgad’os cantares que vos eu fiz!

E pois julgardes como vos trobei,                             15
e ar chamad’o comendador i,
que fezeron comendador sen mí
de mias comendas, per força de Rei;
e o que ora nas alças está,
-se o eu deitei- entregarmi-as á,                               20
ca todas estas son forças de Rei.

21 forçadas
 
 
v. 13: il verso non è tramandato dal manoscritto e per esigenze metriche ho accolto la congettura di Lapa.
v. 20: a mio avviso il verso così come si presenta sul manoscritto non presenta problemi né a livello metrico né a livello semantico. Nonostante ciò tutti gli editori precedenti hanno emendato il primo emistichio (Braga: se o de<re>it’ei; Lapa: se en de<re>it’ei) probabilmente per una difficoltà riscontrata a livello storico-politico circa i rapporti dell’autore e di Don Airas Peres Vuitoron con la corte portoghese sotto il regno di Sancho II e durante gli anni della guerra civile tra Sancho II, deposto dal papa, e suo fratello Alfonso III. Di quegli anni non abbiamo documenti storici che attestano con certezza la posizione di J. S. Coelho all’interno della corte portoghese, sappiamo soltanto che nel 1249 il trovatore è beneficiario del nuovo re Alfonso III, vincitore del conflitto. Rispettare la lezione del manoscritto deitey (deitar: sacar, quitar; cfr. http://glossa.gal/glosario/busca;jsessionid=FD23C81135787B07B0F9D4380D521E88?texto=deitar [1]) fornirebbe una chiave di lettura della posizione politica di Coelho che altrimenti, attraverso l’emandamento deitey > dereito, si trascurerebbe, poiché l’autore, appoggiando ora il nuovo re, reclama la restituzione di quei privilegi che Sancho II aveva riservato a Don Vuitoron a suo svantaggio (per approfondimenti a riguardo cfr. Mattoso e Mattoso 1).
v. 21: il verso è ipermetro di una sillaba. Tutti gli editori sono intervenuti rettificando il participio forçadas nel sostantivo corrispondente forças, poichè questa risulta essere la soluzione più vantaggiosa nel pieno rispetto del significato del verso.

  • letto 749 volte

Tradizione manoscritta

  • letto 769 volte

CANZONIERE V

  • letto 492 volte

Riproduzione fotografica

  • letto 472 volte

Edizione diplomatica

 
  Don buytorom oqueu(os) auos deu
  sobrel(os) trobadores a iulgar
  ou no(n) sabia que xera trobar
  ou sabia comou(os) trobey eu
  que trobey duas vezes mui be(n)
  e seu(os) el fez uiys poren
  deuos iulgardes ou torgouoleu
 
 
  E sseu(os) el p(or) esto fez iuyz
  don uuytoro(n) deuede la seer
  cau(os) soubeu do(us) cantar(e)s fazer
  sen outr(os) seis ou sete q(ue)u(os) fiz       
  p(er) q(ue) deuedes iulgar co(n) razo(n)
  iulgad(os) cantar(e)s q(ue) u(os) eu fiz

 
  E poys iulgardes comou(os) trobey
  ear chamado come(n)dador hy
  q(ue) feze(ro)m come(n)dador sen mi
  demhas comendas per forza derey
  eo q(ue) ora nas alças esta
  seo eu deitey en t(re)garmhas a     
  ca todas estas son forçadas de rey.
  • letto 450 volte

Edizione diplomatico-interpretativa

I I
 
  Don buytorom oqueu(os) auos deu
  sobrel(os) trobadores a iulgar
  ou no(n) sabia que xera trobar
  ou sabia comou(os) trobey eu
  que trobey duas vezes mui be(n)
  e seu(os) el fez uiys poren
  deuos iulgardes ou torgouoleu
 
  Don Buytorom, o que vos a vós deu
  sobre-los trobadores a iulgar
  ou non sabia que x’era trobar
  ou sabia como vos trobey eu,
  que trobey duas vezes mui ben; 
  e se vos el fez iuys por én, 
  de vós iulgardes outorgovo-l’eu.
 
II II
 
  E sseu(os) el p(or) esto fez iuyz
  don uuytoro(n) deuede la seer
  cau(os) soubeu do(us) cantar(e)s fazer
  sen outr(os) seis ou sete q(ue)u(os) fiz       
  p(er) q(ue) deuedes iulgar co(n) razo(n)
  iulgad(os) cantar(e)s q(ue) u(os) eu fiz
 
  E sse vos el por esto fez iuyz,
  Don Vuytoron, devede-l’a seer,
  ca vos soub’eu dous cantares fazer
  sen outros seis ou sete que vos fiz,
  per que devedes iulgar con razon; *
  iulgad’os cantares que vos eu fiz! 
  
  *Manca il verso con cui rima.
III III
 
  E poys iulgardes comou(os) trobey
  ear chamado come(n)dador hy
  q(ue) feze(ro)m come(n)dador sen mi
  demhas comendas per forza derey
  eo q(ue) ora nas alças esta
  seo eu deitey en t(re)garmhas a     
  ca todas estas son forçadas de rey.
 
  E poys iulgardes como vos trobey,
  e ar chamad’o comendador hy,
  que fezerom comendador sen mi
  de mhas comendas, per forza de rey;
  e o que ora nas alças está,
  se o eu deitey, entregarmh-as á,
  ca todas estas son forçadas de rey. *
  
  *Verso ipermetro: a11.
  • letto 579 volte
Credits | Contatti | © Sapienza Università di Roma - Piazzale Aldo Moro 5, 00185 Roma T (+39) 06 49911 CF 80209930587 PI 02133771002

Source URL: http://151.100.161.88/?q=laboratorio/don-vuitoron-o-que-vos-v%C3%B3s-deu

Links:
[1] http://glossa.gal/glosario/busca;jsessionid=FD23C81135787B07B0F9D4380D521E88?texto=deitar