Lirica Medievale Romanza
Published on Lirica Medievale Romanza (http://151.100.161.88)

Home > JOHAN SOAREZ COELHO > EDIZIONE > Johan Fernandez, o mund'é torvado

Johan Fernandez, o mund'é torvado

79,26

Ms.: V 1013.

Cantiga de meestria di tre coblas unissonans per la rima a e singulars per la rima b. Coblas capcaudadas; coblas capdenals tra il sesto verso della prima e della terza. È presente inoltre la rima derivata tra il secondo verso della prima e della seconda strofa.

Schema metrico: a10’ b10 a10’ b10 b10 a10’ (79:10).

Edizioni: Lapa 230; Randgl. VII, p. 685; Jensen, Medieval, pp. 174-175, 495-496; Lopes 193; Braga 1013; Machado 1660; Torres, Poesia trovadoresca, p. 183; Álvarez Blázquez, Escolma, p. 118; Fonseca, Escárnio, 25; Crestomatia, p. 287.

 

  • letto 1223 volte

Testo e traduzione

  
  Johan Fernandez, o mund’é torvado
  e, de pran, cuidamos que quer fiir:
  veemo-lo Emperador levantado
  contra Roma e Tartaros viir,
  e ar veemos aqui don pedir                             5
  Johan Fernandez, o mouro cruzado.
 
  E sempre esto foi profetizado
  par do<u>s <e> cinque sinaes da fin:
  seer o mundo assi como é mizcrado
  e ar tornas-s’o mouro pelegrin.                      10
  Johan Fernandez, creed’est’a mí,
  que soo ome <mui> ben leterado.
 
  E se non foss’o Antecristo nado,
  non averria esto que aven:
  nen fiar’o senhor no <seu> malado               15
  nen o malado no <seu> senhor ren,
  nen ar iria a Jerusalen
  Johan Fernandiz, <o> non bautiçado.
 
 I. Johan Fernandez, il mondo è agitato e, certamente,   pensiamo che stia per finire: noi vediamo l’Imperatore   muovere contro Roma e venire i Tartari, e qui vediamo   anche Johan Fernandez, il moro crociato, chiedere una ricompensa.
 
 II. Questo fu da sempre profetizzato dai sette sigilli   dell’Apocalisse: che il mondo fosse così agitato e anche   che il moro si convertisse in pellegrino.  Johan Fernandez   credete a me su questo, che io sono un uomo molto acculturato.
 
 III. E se non fosse nato l’Anticristo, non sarebbe successo   quello che sta succedendo: che il signore avesse fatto   affidamento sul suo vassallo  né che il vassallo si fosse   affidato al suo signore, e neppure che Johan Fernandez,  il non battezzato, fosse andato a Gerusalemme.
  • letto 821 volte

Edizioni

  • letto 646 volte

Lapa

Joan Fernández, o mund' é torvado
e, de pran, cuidamos que quer fiir:
veemo-lo Emperador levantado
contra Roma e Tártaros viir,
e ar veemos aqui don pedir                                    5
Joan Fernández, o mouro cruzado.
 
E sempre esto foi profetizado
par dez e cinque sinaes da fin:
seer o mundo assi como é mizcrado
e ar torná-ss' o mouro pelegrin.                              10
Joan Fernández, creed' est' a min,
que soo ome mui ben leterado.
 
E se non foss' o Antecristo nado,
non averria esto que aven:
nen fiara o senhor no malado                                 15
neno malado eno senhor ren,
nen ar iria a Ierusalen
Joan Fernández, senon bautiçado. 

 

  • letto 467 volte

Testo critico

 
Johan Fernandez, o mund’é torvado
e, de pran, cuidamos que quer fiir:
veemo-lo Emperador levantado
contra Roma e Tartaros viir,
e ar veemos aqui don pedir                                     5
Johan Fernandez, o mouro cruzado.

E sempre esto foi profetizado
par do<u>s <e> cinque sinaes da fin:
seer o mundo assi como é mizcrado
e ar tornas-s’o mouro pelegrin.                               10
Johan Fernandez, creed’est’a mí,
que soo ome <mui> ben leterado.

E se non foss’o Antecristo nado,
non averria esto que aven:
nen fiar’o senhor no <seu> malado                         15
nen o malado no <seu> senhor ren,
nen ar iria a Jerusalen
Johan Fernandiz, <o> non bautiçado.

8 pard(os) ceri q(ue)o 15 senhor no malado 16 no senhor re(n) 18 f(er)nandiz no(n)
 
 
v. 8: tutti gli editori hanno emendato questo verso poiché la sua lettura non offre alcuna possibilità di sensatezza. Ho ritenuto opportuno editare par do<u>s <e> cinque dal momento che il secondo emistichio trasmette una chiara allusione ai sigilli dell’Apocalisse e il riferimento è pertinente all’intero componimento. A partire da questa lezione certa ho cercato di contestualizzare il primo emistichio: i sigilli nell’Apocalisse di Giovanni sono sette (cfr. Apocalisse) e questo numero può essere ricavato dalla somma dei numeri 2 e 5, individuabili in d(os), errore di dous, e in ceri q(ue)o, errore ottico di cinque/cinco. | Lapa, seguendo Michaëlis 1 e Nunes in Crestomatia propone l’emendamento par dez e cinque sinaes da fin, annotando però in apparato che questa soluzione andrebbe maggiormente documentata poiché il numero quindici, che scaturisce dalla somma dei numeri 10 e 5, non ricorre in maniera significativa nell’Apocalisse a differenza del numero sette, considerato numero perfetto in tutti i testi sacri. Machado suggerisce par Deus, celiquo<s> sinaes da ffin, ma il suo intervento non restituisce sensatezza al verso.
vv. 15/16: entrambi i versi risultano ipometri di una sillaba. Le mie integrazioni <seu> malado e <seu> senhor, dati gli espliciti riferimenti a Federico II di Svevia (l’Anticristo) e al sistema di vassallaggio, nascono da esigenze di maggior completezza semantica: i rapporti vassallatici prevedevano infatti, tramite il rito dell’investitura, un reciproco giuramento, da una parte economico, dall’altra politico-militare. | Nunes in Crestomatia edita nen fia<va> o senhor no malado; Lapa propone nen fiar<a> o senhor no malado. Il v. 16 invece è stato edito in Crestomatia e da Lapa in questo modo: neno malado <e>no senhor ren.
v. 18: il verso risulta ipometro di una sillaba e, data l’equipollenza semantica delle integrazioni degli editori precedenti (Lapa: <se> non bautiçado; Crestomatia: <o> non bautiçado), ho accolto a testo la soluzione di Nunes per maggior efficacia satirica.

  • letto 735 volte

Tradizione manoscritta

  • letto 919 volte

CANZONIERE V

  • letto 597 volte

Riproduzione fotografica

  • letto 500 volte

Edizione diplomatica

 
  I oha(n) fernandez omunde toruado  
  edepra(n) cuydam(os) que quer fiir
 ueemolo enp(er)ador leuantado
 contra roma etartar(os) uiir
 e ar ueem(os) aqui don pedir
 ioham fernandez o mouro cruzado
 
  E  semp(re) esto foy p(ro)fetizado
  pard(os) ceri q(ue)o sinaes daffin
  seer o mu(n)do assy como e mizcrado
  e ar tornasso mouro pelegrin
  ioha(n) fernandez creedestami
  q(ue) soo home be(n) leterado.
 
  
  E sseno(n) fosso ante(christo) nado
  no(n) auerria esto q(ue) aue(n)
  ne(n) fiar o senhor no malado
  neno malado no senhor re(n)
  ne(n) ar hiria a iherusalem
  ioha(n) f(er)nandiz no(n) bautiçado
  • letto 514 volte

Edizione diplomatico-interpretativa

I I
 
  I oha(n) fernandez omunde toruado
  edepra(n) cuydam(os) que quer fiir
  ueemolo enp(er)ador leuantado
  contra roma etartar(os) uiir
  e ar ueem(os) aqui don pedir
  ioham fernandez o mouro cruzado
 
  Iohan Fernandez, o mund’é torvado
  e, de pran, cuydamos que quer fiir:
  veemo-lo Enperador levantado
  contra Roma e Tartaros viir,
  e ar veemos aqui don pedir
  Ioham Fernandez, o mouro cruzado.
II II
 
  E semp(re) esto foy p(ro)fetizado 
  pard(os) ceri q(ue)o sinaes daffin
  seer o mu(n)do assy como e mizcrado
  e ar tornasso mouro pelegrin
  ioha(n) fernandez creedestami
  q(ue) soo home be(n) leterado.
 
 
  E sempre esto foy profetizado
  par dos ceri que o sinaes da ffin:
  seer o mundo assy como é mizcrado
  e ar tornas-s’o mouro pelegrin.
  Iohan Fernandez, creed’est’a mí,
  que soo home ben leterado.*

 
  *Verso ipometro: a9'

III III
 
  E sseno(n) fosso ante(christo) nado
  no(n) auerria esto q(ue) aue(n)
  ne(n) fiar o senhor no malado
  neno malado no senhor re(n)
  ne(n) ar hiria a iherusalem
  ioha(n) f(er)nandiz no(n) bautiçado
 
 
  E sse non foss’o Antechristo nado,  
  non averria esto que aven:
  nen fiar o senhor no malado*
  neno malado no senhor ren,*
  nen ar hiria a Iherusalem
  Iohan Fernandiz, non bautiçado.*

 
  *Verso ipometro: a9'
  *Verso ipometro: b9
  *Verso ipometro: a9'

  • letto 670 volte
Credits | Contatti | © Sapienza Università di Roma - Piazzale Aldo Moro 5, 00185 Roma T (+39) 06 49911 CF 80209930587 PI 02133771002

Source URL: http://151.100.161.88/?q=laboratorio/johan-fernandez-o-mund%C3%A9-torvado