72r | |
![]() |
(b) Ertrans de born sico(m) uos hai dich en la sazo qe auia guerra co(m) lo co(m)te ri chart. ei fez si qe lo uescoms de uen tadorn. el uescoms de comborn. el uesco(m)s de segur. so fo de lemoges. el uescoms de torena. se iuren co(m) lo comte de peregors. e co(m) los borges daqella en contrada. (et) co(m)l seignor [decor donet e col se gnor] de mon fort. (et) si se serreren ense ble. p(er) qe se deffendesse(n)t dal comte richa(r)t. qe los uolia desereitar p(er) so qar ill uollio(n) ben al rei iouen son fraire. con qui elgue rreaiaua. al qal el auia tolto totas las re(n) |
72v | |
![]() |
das de las caretas [delas] qals caretas lo reis ioues prendia certa causa si co(m) lo paire li auia dat. enol laissaua neus alb(er)gar segur en tota la seua terra. E p(er) aqest sa gram(en) qe tuit aqist auian faich degue reiar richart. b(er)tran de born sifez aqest sirue(n)tes. pos uentadorns e comborns ab segur. p(er)assegurar totas la ge(n)z daqe lla [en]contrada p(er) lo sagram(n) qeaqill auian faich (con)tra richart. ereprende(n) lo rei ioue qar el enguerra no(n) era plus prosperos. Recordan ad el con richartz li auia tol tas las rendas de las caretas. E co(n) li auia faich leuar un castel el meilz loc de la t(er)ra qel paire li auia dada. E lausan lo seignor de poi guillem. e de clarenza (et) degragnol (et) de saint astier qeran qatre baron de pei regor. Elausan si mezeis. e torena (et) en golmesa. E dis qe sil uescoms de born (et) de gauaudan. so era gaston de bearn qe ra caps de tota guascogna. E uiuians de lo magna. e bernardos darmaignas el uescoms de tartaz. uenion sai ad els. qui uolion mal an rich. assaz auia el qe far. E sil segner de mauleon so era ja ols de mauleon. lo paire den sauaric. el segner de taunai. el uescoms de sio |
73r | |
![]() |
rai el seigner de taillaborc. el uescoms de toratz. qe tuit aqestor la iudarauen si lor fossen depres. p(er) lo gran tor qen ri chartz lor fazia. Et tuit aqist eron gran baron de peiteu. Et de totas aqestas ra zos. B(ertrans) si fez aqest sirue(n)tes. |
72v | |
(b) Ertrans de born sico(m) uos hai dich en la sazo qe auia guerra co(m) lo co(m)te ri chart. ei fez si qe lo uescoms de uen tadorn. el uescoms de comborn. el uesco(m)s de segur. so fo de lemoges. el uescoms de torena. se iuren co(m) lo comte de peregors. e co(m) los borges daqella en contrada. (et) co(m)l seignor [decor donet e col se gnor] de mon fort. (et) si se serreren ense ble.p(er) qe se deffendesse(n)t dal comte richa(r)t. qe los uolia desereitar p(er) so qar ill uollio(n) ben al rei iouen son fraire. con qui elgue- rreaiaua. al qal el auia tolto totas las re(n) |
Bertrans de Born, si com vos hai dich en la sazo qe avia guerra com lo comte Richart, ei fez si qe lo vescoms de Ventadorn e·l vescoms de Comborn e·l vescoms de Segur, so fo de Lemoges, e·l vescoms de Torena se iuren com lo comte de Peregors e com los borges d’aqella encontrada et com·l seignor de Cordon et e co·l segnor de Monfort. et si se serreren enseble per qe se deffendessent dal comte Richart qe los volia desereitar, per so qar ill vollion ben al rei Joven, son fraire, con qui el guerreaiava, al qal el avia tolto totas las rendas |
72r | |
das de las caretas [delas] qals caretas lo reis ioues prendia certa causa si co(m) lo paire li auia dat. enol laissaua neus alb(er)gar segur en tota la seua terra. E p(er) aqest sa gram(en) qe tuit aqist auian faich degue- reiar richart. b(er)tran de vorn sifez aqest sirue(n)tes. pos uentadorns e comborns ab segur: p(er)assegurar totas la ge(n)z daqe- lla [en]contrada p(er) lo sagram(n) qeaqill auian faich (con)tra richart. ereprende(n) lo rei ioue qar el enguerra no(n) era plus prosperos. Recordan ad el con richart: li auia tol tas las rendas de las caretas. E co(n) li auia faich leuar un castel el meilz loc de la t(er)ra qel paire li auia dada. E lausan lo seignor de poi guillem. e de clarenza (et) degragnol (et) de saint astier qeran qatre baron de pei- regor. Elausan si mezeis. e torena (et) en golmesa. E dis qe sil uescoms de born (et) de gauaudan. so era gaston de bearn qe- ra caps de tota guascogna. E uiuians de lo magna. e bernardos darmaignas el uescoms de tartaz. uenion sai ad els. qui uolion mal an rich. assaz auia el qe far. E sil segner de mauleon so era ra ols de mauleon. lo paire den sauaric. el segner de taunai. el uescoms de sio
|
de las caretas, de las qals caretas lo reis Ioves prendia certa causa, si com lo paire li avia dat, e no·l laissava neus albergar segur en tota la seua terra. E per aqest sagramen qe tuit aqist avian faich de guerreiar Richart, Bertran de Born si fez aqest sirventes: “Pos Ventadorns e Comborns ab Segur” per assegurar totas la genz d’aquella encontrada per lo sagramn qe aqull avian faich contra Richart, e reprenden lo rei Iove, qar el en guerra non era plus prosperos, recordan ad el con Richart li avia toltas las rendas de las caretas e con li avia faich levar un castel el meilz loc de la terra que·l paire li avia dada, e lausan lo signor de Poi Guillem e de Clarenza et de Gragnol et de Saint Astier, q’eran qatre baron de Peiregoz, e lausan si mezeis e Torena et Engolmesa. E dis qe si·l vescoms de Born et de Gavaudan, so era Gaston de Bearn, q’era caps de tota Guascogna, e Vivians de Lomagna e Bernardos d’Armaignas e·l vescoms de Tartaz venion sai ad els qui volion mal a·N Rich assaz avia el qe far. E si·l segner de Mauleon, so era Raols de Mauleon, lo paire d’En Savaric, e·l segner de Taunai el Vescoms de Siorai
|
73v | |
rai el seigner de taillaborc. el uescoms de toratz. qe tuit aqestor la iudarauen si lor fossen depres. p(er) lo gran tor qen ri chartz lor fazia. Et tuit aqist eron gran baron de peiteu. Et de totas aqestas ra zos. B. si fez aquest sirue(n)tes. |
e·l seigner de Taillaborc e·l vescoms de Toratz, qe tuit aqestor l’aiudaraven, si lor fossen de pres, per lo gran tor q’En Richartz lor fazia; et tuit aqist eron gran baron de Peiteu. Et de totas aqestas razos B. si fez aquest sirventes. |
180r | |
![]() |
B Ertrans de born si com uos ai dig enla sa zon quel auia guerra ab lo comte richa rt el fez si queluescoms de uentedorn. el uescoms de segur. so fo lo uescoms de lemo- gas. el uescom de torena. se iureron ablo com te de peiregors. etablos borges daquellas e(n)- contradas. [et ab losei(n)gnor de gordon] et ablo sei(n)gnor de monfort. esi se sareron ensems p(er) quil se deffendesson dal co(m) te richart. ques uolia deseretar. p(er) so car iluo- lion ben alrei ioue son fraire. ab cui el se guerreiaua. al das de las caretas. De las quals caretas lo re- is ioues prendia certa causa. si com lo paire lo auia donat. enol laissaua neus albergar se- gur entota la soa terra. Ep(er) aquest sagrame(n) qe tuich aquist auian fait de guerreiar en richart. Bertrans de born si fetz aquest s(er)ue(n)tes. puois uentadorns ecomborns. p(er) assegurar to- tas las gens daquella encontrada p(er) lo sagra- me(n)t que aquill auian faich contran richart ereprenden lo rei ioue car el enguerra non era plus prosperos. remenbran alui comen richart lauia totas las rendas de las caretas. ecom il auia fait leuar un castel el miei loc de la terra. quel paire lauia dada elauzan lo se- ingnor de puoi guillem ede clarenssa ede gragnol. ede saint estier. queren gran quatre baron de peiregors elauzan si mezeis etorena et engolmesa. edis que sil uescoms de born ede guardon so era engastos de bearn quera caps de tota gascoi(n)gna. en uiuias de lomai(n)gna. en bernardos darmai(n)gnac. el uescoms de tar- |
180v | |
![]() |
tarz uenion sai adel que uolion mal an rich art asatz auia el que far. E sil seingner de malleon so era enraols de malleon. Lo pai re densauaric.el sei(n)gner de taunai. el uesco- ms de siorai.el sei(n)gner de taillaborc. el uesco- ms de coratz. que tuit aquist laiudarauon. si lor fossen dapres p(er) lo grant tort quen richa rt lor fazia. etuit aquist eron gran baron de pei- tieu. ede totas aquestas razos si fez enbertra(n)s aquest siruentes que comenssa. puois ue(n)- tadorns ecomborns. Absegur torena emo(n)fortz. |
180r | |
B Ertrans de born si com uos ai dig enla sa zon quel auia guerra ab lo comte richa rt el fez si queluescoms de uentedorn. el uescoms de segur. so fo lo uescoms de lemo- gas. el uescom de torena. se iureron ablo com te de peiregors. etablos borges daquellas e(n)- contradas. [et ab losei(n)gnor de gordon] et ablo sei(n)gnor de monfort. esi se sareron ensems p(er) quil se deffendesson dal co(m) te richart. ques uolia deseretar. p(er) so car iluo- lion ben alrei ioue son fraire. ab cui el se guerreiaua. alqual qual el auia totas las re(n)- das de las caretas. De las quals carretas lo re- is ioues prendia certa causa. si com lo paire lo auia donat. enol laissaua neus albergar se- gur entota la soa terra. Ep(er) aquest sagrame(n) qe tuich aquist auian fait de guerreiar en richart. Bertrans de born si fetz aquest s(er)ue(n)tes. puois uentadorns ecomborns. p(er) assegurar to- tas las gens daquella encontrada p(er) lo sagra- me(n)t que aquill auian faich contran richart ereprenden lo rei ioue car el enguerra non era plus prosperos. remenbran alui comen richart lauia totas las rendas de las caretas. ecom il auia fait leuar un castel el miei loc de la terra. quel paire lauia dada elauzan lo se- ingnor de puoi guillem ede clarenssa ede gragnol. ede saint estier. queren gran quatre baron de peiregorz elausan si mezeis etorena et engolmesa. edis que sil uescoms de born ede guardon so era engastos de bearn quera caps de tota gascoi(n)gna. en uiuias de lomai(n)gna. en bernardos darmai(n)gnac. el uescoms de tar- |
Bertrans de Born, si com vos ai dig, en la sazon quel avia guerra ab lo comte Richart, el fez si que·l vescoms de Ventedorn e·l vescoms de Segur, so fo lo vescoms de Lemogas, el vescom de Torena se iureron ab lo comte de Peiregors. et ab los borges d’aquellas encontradas et ab lo seingnor de Gordon et ab lo seingnor de Monfort. E si se sareron ensems per quil se deffendesson dal comte Richart que·s volia deseretar, per so car il volion ben al rei Jove, son fraire, ab cui el se guerreaiava, al qual el avia totas las rendas de las caretas, de las quals carretas lo reis Joves prendia certa causa, si com lo paire lo avia donat, e no·l laissava neus albergar segur en tota la soa terra. E per aquest sagramen qe tuich aquist avian fait de guerreiar En Richart, Bertrans de Born si fetz aquest serventes: “Puois Ventadorns e Comborns.” per assegurar totas la gens d’aquella encontrada per lo sagrament que aquill avian faich contra N Richart, e reprenden lo rei Jove, car el en guerra non era plus prosperos, remenbran a lui com En Richart l’avia totas las rendas de las caretas e com il avia fait levar un castel el mieiloc de la terra que·l paire l’avia dada, e lauzan lo seingnor de Puoi Guillem e de Clarenssa e de Gragnol e de Saint Estier, qu’eren gran quatre baron de Peiregorz, e lausan si mezeis e Torena et Engolmesa. E dis que si·l vescoms de Born e de Guardon so era En Gastos de Bearn, qu’era caps de tota Gascoingna, En Vivias de Lomaingna En Bernardos d’Armaingnac el vescoms de Tartaz |
180v | |
taz uenion sai adel que uolion mal an rich art asatz auia el que far. E sil seingner de malleon so era enraols de malleon. Lo pai re densauaric.el sei(n)gner de taunai. el uesco- ms de siorai.el sei(n)gner de taillaborc. el uesco- ms de coratz. que tuit aquist laiudarauon. si lor fossen dapres p(er) lo grant tort quen richa rt lor fazia. etuit aquist eron gran baron de pei- tieu. ede totas aquestas razos si fez enbertra(n)s aquest siruentes que comenssa. puois ue(n)- tadorns ecomborns. Absegur torena emo(n)fortz. |
venion sai ad el que volion mal a·N Richart, asatz avia el que far. E si·l seinger de Malleon, lo paire d’En Savaric, e·l seingner de Taunai e·l vescoms de Siorai e·l seingner de Taillaborc e·l vescoms de Coratz, que tuit aquist l’aiudarauon, si lor fossen da pres, per lo grant tort qu’En Richart lor fazia; et tuit aquist eron gran baron de Peitieu. E de totas aquestas razos si fez en Bertrans aquest sirventes que comenssa. “Puois Ventadorns e Comborns a Segur, Torena e Monfortz.” |
165v | |
![]() |
B Ertrans de born si com uos ai dig eulasazo(n) quel auia guerra ab lo comte richart elfez (si) que uescoms de uentedorn. el uescoms de segur so fo lo uescoms de lemogas. el ues- coms de torena. se iureron ab lo comte de peiregors. et ab los borzes daquellas encon- tradas. et ab lo sei(n)gnor de gordo. et ab lo sein- gnor de monfort. e si se sareron ensems per quill se deffendesson dal comte richart.quels uolia deseretar. p(er) so car il uolion ben al rei ioue son fraire. ab cui el se gerreaiaua. al qal el auia totas las rendas de las caretas. De las quals caretas lo reis ioues prendia cer- ta causa. si com lo paire llo auia donat. enol laissaua neus albergar segur entota la soa terra. Eper aquesta sagramen qe tuich aqist auian fait de guerreiar en richart. Bertra(n)s de born sifetz aquest siruentes. puois ue(n)ta dorns ecomborns. (et) c(etera). Per assegurar totas las gens da quella encontrada per lo sagram(en)t que aquill auian faich contran richart ere- prenden lo rei ioue car el en guerra no(n)era plus prosperos. remenbran alui comen rich- art lauia totas las rendas de las caretas. e com il auia fait leuar un chastel el miei loc de la terra. quel paire lauia dada elauzan lo seignor de puoi guillem ede clarensa. ede gra- gnol.ede saint astier. queren gran iiij. ba- ron de peiregors elauzan si mezeis etorena. et engolmesa. edis que sil uescoms de born |
![]() |
ede gauardon so era en gastos bearn quera caps de tota gascoigna. en uiuias de loma- igna. en bernardos darmaignac. el uescoms de tartas uenion sai adel que uolion mal an richart asatz auia el que far. E sil seigne(r) de mal leon so era enraols de malleon. lo paire den sauaric. el seigner de taunai. el uescoms de siorai. el seigner de taillaborc. el uescoms de coratz. que tuit aqist laiu- darauon.silor fossen de pres per lo grant tort qen richart lor fazia. etuit aquist ero(n) gran baron de peitieu. e de totas aquestas razos sifez enbertrans aquest siruentes que comenssa. ¶ puois uentadors ecom borns ab segur. Torena emonfortz. |
165v | |
B Ertrans de born si com uos ai dig eulasazo(n) quel auia guerra ab lo comte richart elfez (si) que uescoms de uentedorn. el uescoms de segur so fo lo uescoms de lemogas. el ues- coms de torena. se iureron ab lo comte de peiregors. et ab los borzes daquellas encon- tradas. et ab lo sei(n)gnor de gordo. et ab lo sein- gnor de monfort. e si se sareron ensems per quill se deffendesson dal comte richart.quels uolia deseretar. p(er) so car il uolion ben al rei ioue son fraire. ab cui el se gerreaiaua. al qal el auia totas las rendas de las caretas. De las quals caretas lo reis ioues prendia cer- ta causa. si com lo paire llo auia donat. enol laissaua neus albergar segur entota la soa terra. Eper aquesta sagramen qe tuich aqist auian fait de guerreiar en richart. Bertra(n)s de born sifetz aquest siruentes. puois ue(n)ta dorns ecomborns. (et) c(etera). Per assegurar totas las gens da quella encontrada per lo sagram(en)t que aquill auian faich contran richart ere- prenden lo rei ioue car el en guerra no(n)era plus prosperos. remenbran alui comen rich- art lauia totas las rendas de las caretas. e com il auia fait leuar un chastel el miei loc de la terra. quel paire lauia dada elauzan lo seignor de puoi guillem ede clarensa. ede gra- gnol.ede saint astier. queren gran iiij. ba- ron de peiregors elauzan si mezeis etorena. et engolmesa. edis que sil uescoms de born ede gauardon so era en gastos bearn quera caps de tota gascoigna. en uiuias de loma- igna. en bernardos darmaignac. el uescoms de tartas uenion sai adel que uolion mal an richart asatz auia el que far. E sil seigne(r) de mal leon so era enraols de malleon. lo paire den sauaric. el seigner de taunai. el uescoms de siorai. el seigner de taillaborc. el uescoms de coratz. que tuit aqist laiu- darauon.silor fossen de pres per lo grant tort qen richart lor fazia. etuit aquist ero(n) gran baron de peitieu. e de totas aquestas razos sifez enbertrans aquest siruentes que comenssa. puois uentadors ecom borns ab segur. Torena emonfortz.
|
Bertrans de Born, si com vos ai dig, eu la sazon quel avia guerra ab lo comte Richart, el fez si que vescoms de Ventedorn e·l vescoms de Segur, so fo lo vescoms de Lemogas, e·l vescoms de Torena se iureron ab lo comte de Peiregors. et ab los borzes d’aqellas encontradas et ab lo seingnor de Gordo et ab lo seingnor de Monfort. E si se sareron ensems per quill se deffendesson dal comte Richart quel·s volia deseretar, per so car il volion ben al rei Jove, son fraire, ab cui el se gerreaiava, al qal el avia totas las rendas de las caretas, de las quals caretas lo reis Joves prendia certa causa, si com lo paire llo avia donat, e no·l laissava neus albergar segur en tota la soa terra. E per aquesta sagramen qe tuich aqist avian fait de guerreiar en Richart, Bertrans de Born si fetz aquest sirventes: “Puois Ventadorns e Comborns.” etcetera. Per assegurar totas la gens d’aquella encontrada per lo sagrament que aquill avian faich contra N Richart, e reprenden lo rei Jove, car el en guerra non era plus prosperos, remenbran a lui com En Richart l’avia totas las rendas de las caretas e com il avia fait levar un chastel el mieiloc de la terra que·l paire l’avia dada, e lausan lo seignor de Puoi Guillem e de Clarensa e de Gragnol e de Saint Astier, q’eren gran iiij baron de Peiregors, e lauzan si mezeis e Torena et Engolmesa. E dis que si·l vescoms de Born e de Gauardon so era En Gastos Bearn qu’era caps de tota Gascoigna, e·N Vivias de Lomaigna e·N Bernardos d’Armaignac e·l vescoms de Tartas venion sai ad el que volion mal a·N Richart, asatz avia el que far. E si·l seigner de Malleon, so era En Raols de Malleon, lo paire d'En Savaric, e·l seigner de Taunai e.l vescoms de Siorai e.l seingner de Taillaborc el vescoms de Coratz, que tuit aqist l’aiudaravon, si lor fossen da pres, per lo grant tort q’En Richart lor fazia; e tuit aquist eron gran baron de Peitieu. E de totas aqestas razos si fez En Bertrans aquest sirventes que comenssa. “Puois Ventadors e Comborns ab Segur, Torena e Monfortz.”
|
Links:
[1] https://digi.vatlib.it/view/MSS_Chig.L.IV.106.pt.A/0151
[2] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8419245d/f373.item.r=Chansonnier.langFR.zoom
[3] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b60007960/f354.item.r=chansonnier.langFR#